مقالات
قیام 15 خرداد در شهرری
وجودآستان مقدس حضرت عبدالعظیم در مرکزیت شهرری در طول تاریخ دوران معاصر از درخشش خاصی برخوردار بوده و پیوسته موجب اعتلای معنوی اهالی ری و تهران گردیده است. به همین دلیل در تاریخ معاصر شاهد حرکت‌های مردمی و بالا رفتن شم سیاسی در سطح توده مردم و نیز پیدایش رجال سیاسی و اجتماعی و جوانان مجاهد و مبارز، در شهرری می‌باشیم که از جمله حضور اهالی حضرت عبدالعظیم در جریان پانزده خرداد است. درروز پانزده خرداد 1342 در بیشتر شهرهای ایران درگیری، برگزاری جلسات و سخنرانی علیه رژیم در اعتراض به دستگیری امام خمینی صورت گرفت در بعضی از شهرها مانند قم، تهران، ری، مشهد، تبریزو شیراز، اعتراض از شدت و گستردگی بیشتری برخوردار بود که در اثر این حوادث تعداد زیادی کشته، مجروح یا زندانی شدند.متن کامل سخنرانی امام خمینی در سيزده خرداد 1342 (عاشورا) در مدرسه فیضیه
الان عصرعاشورا ست... گاهی که وقایع روزعاشورا را از نظر می گذرانم، این سؤال برایم پیش می آید که اگر بنی امیه و دستگاه یزید ابن معاویه ، تنها با حسین سرجنگ داشتند، آن رفتار وحشیانه وخلاف انسانی چه بود که در روز عاشورا با زنهای بی پناه و اطفال بیگناه مرتکب شدند؟ بچه خردسال چه تقصیر داشت؟ زنها چه تقصیر داشتند؟ نظرم این است آنها با اساس سر و کار داشتند، بنی هاشم را نمی خواستند ، بنی امیه با بنی هاشم مخالفت داشتند، نمی خواستند شجره طیبه باشد. همین فکر در ایران[ وجود] داشت. اینها با بچه های شانزده- هفده ساله ما چه کار داشتند؟ سید شانزده- هفده ساله به شاه چه کرده بود؟ به دولت چه کرده بود؟ریشه‌یابی مواضع حزب توده در قیام 15 خرداد
مواضع حزب توده نسبت به رویدادها و تحولات سیاسی داخل كشور بازتابی از مواضع اتحاد جماهیر شوروی بود. از این رو قبل از پرداختن به موضع حزب توده نسبت به قیام 15 خرداد، البته نگاهی مختصر به دیدگاه اتحاد شوروی نسبت به این قیام خواهیم داشت. روابط ایران و اتحاد شوروی در پایان دهه 1330 (1950) به دلیل انعقاد قرارداد نظامی دو جانبه ایران و آمریكا رو به تیرگی می‌رفت. شوروی از این دوران به یك جنگ شدید تبلیغاتی علیه ایران مبادرت ورزیده بود و رادیو «صدای ملی ایران» كه برای تبلیغات گسترده علیه رژیم شاه به راه افتاده بود، در این راستا برنامه‌های وسیعی را تدارك می‌دید. روی كارآمدن دولت علی امینی و فضای باز سیاسی در ایران نیز به كاهش این تنش كمك نكرده بود. در رسانه‌های اتحاد شوروی امینی نیز به دلیل ارتباط نزدیك با كندی موردحمله قرار می‌گرفت و سیاست همراهی و همگامی ایران با آمریكا همچنان از سوی اتحاد شوروی محكوم می‌گردید.15 خرداد، ظهور گفتمان تازه در جنبش‌های اجتماعی ایران؛ (بازخوانی سخنرانی تاریخی امام در فروردین سال 1343 بر مبنای روش تحلیل گفتمان)
بازخوانی رویدادهای تاریخی بر مبنای رابطه متن و زمینه متن به عنوان روش تحلیل گفتمان، یکی از راه‌های نقد رخدادهای تاریخی است. این روش در حال حاضر در بسیاری از پژوهش‌های اجتماعی و تاریخی استفاده می‌شود. در این مقاله یکی از فرازهای مهم تاریخ معاصر ایران یعنی سخنرانی تاریخی امام خمینی در فروردین سال 1343 بر اساس روش تحلیل گفتمان مطالعه و بررسی می‌شود.دوم فروردین 1342؛ آمیزه‌ای از شهامت مبارزان و خشونت درباریان
دوم فروردین سال 42 و حمله مأموران رژیم مشروطه سلطنتی به مدرسه فیضیه قم و طالبیه تبریز و کشتار بیرحمانه طلاب علوم دینی را باید پیش زمینه‌های جنبش 15 خرداد سال 42 تلقی کرد. رژیم شاه که احساس کرده بود روحانیت شیعه بر خلاف روش‌های گذشته با برنامه‌های قوی‌تر و جدیدتری به مقابله با سیاست‌های استقلال بر باد ده نظام سلطنتی آمده است در حمله به مدرسه فیضیه به دنبال نشان دادن اقتدار خود در برخورد با روحانیت و اسلام بود. بازخوانی پیوسته این رخداد از زاویه اسناد به جامانده فضای جدیدی برای درک تحولات دوران معاصر و زمینه‌های انقلاب اسلامی است.انقلاب سفید و غارت اراضی گلستان
شاه وعده پیشرفت را به مردم گرگان داد، در حالی که تا پیروزی انقلاب هنوز بسیاری از مردم استان گلستان به ویژه مناطق روستایی در خانه‌های گلی و یا نی‌باف، در بدترین شرایط رفاهی زندگی می‌کردند و فاقد راه مناسب (نه آسفالت) و نیز فاقد حتی مدرسه ابتدایی بودند تا چه رسد به دبیرستان. علاوه بر این (طبق آمار جهاد سازندگی) تا سال 57، یعنی 16 سال پس از انقلاب سفید، تنها 22 درصد جمعیت روستایی استان از آب لوله‌کشی برخوردار شدند آن هم با معضلات فراوان، به طوری که برخی از روستاها هفته‌ای دو روز هم نمی‌توانستند از آب کافی و سالم بهره‌مند شوند. البته وضعیت حمام روستاها هم بهتر از این نبود. لذا اینجا بود که مردم دریافتند واقعا پیش‌بینی‌های حضرت امام در مخالفت با انقلاب سفید محمدرضا شاه کاملا بجا بوده است، لذا همراهی خود را با نهضت و مبارزات او بیشتر کردند.15 خرداد، سرآغاز افول تمثال پادشاهی در ایران؛ (بازخوانی نهضت 15 خرداد 1342 در چهار پرده)
دلایل تاریخی و نوشته‌های زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم مشروطه سلطنتی براساس نوعی پیوستگی و تداوم زیربنایی با آرمان‌های جریان‌های شبه روشنفکری سکولار ایران از میرزا ملکم خان ناظم‌الدوله به بعد قرار دارد که آرزوی آنها تبدیل نظام ایالتی سلطنت قاجاریه به یک رژیم دیکتاتوری قانونی شبیه به پاره‌ای از نظام‌های مشروطه سلطنتی اروپا بود. رژیمی که متکی به پایگاه طبقاتی رجال سیاسی متشکل از زمین‌داران، سرمایه‌داران، صاحبان صنایع، مالکان بزرگ، بانکداران و قشرها می‌شد که خود را میراث‌دار اندیشه‌های مدرن می‌دانستند. قیام پانزده خرداد در سال 1342 به نوعی اعتراض علیه سیاست‌هایی بود که این جریان در طول حاکمیت خود از مشروطه به بعد در ایران اجرا کردند. بازخوانی فلسفی و اجتماعی حاکمیت این جریان یکی از فرازهای مهم تاریخ دوران معاصر است که کمتر بدان پرداخته شده است. در این مقاله نویسنده تلاش می‌کند از زاویه آرمان‌های نهضت امام خمینی، عملکرد نظام مشروطه سلطنتی و جریان شبه روشنفکری وابسته به آن را نقد و ارزیابی کند.استان گلستان، از 15 خرداد تا تبعيد امام
مهم‌ترين برگ خونين سال 1342 واقعه دلخراش 15 خرداد بود. در چنين شرايطي حقانيت مبارزات امام بيش از پيش به اثبات رسيد. استمرار مجاهدت‌هاي معظم‌له با رژيم شاه موجب شد تا بالاخره سازمان امنيت كشور (ساواك) ايشان را در 13 آبان 1343 به بهانه مخالفت با لايحه ننگين كاپيتولاسيون دستگير و به تركيه تبعيد نمايد. از آن پس، به رغم مشكلات شديد امنيتي، ياران امام در مناطق گوناگون كشور از جمله استان گلستان به مبارزات خود ادامه دادند و به هر طريق ممكن به افشاي چهره خونخوار و ضداسلامي شاه پردختند. به همين سبب، يي از مهم‌ترين ادوار اين نهضت مقطع تاريخي قيام 15 خرداد 1342 تا تبعيد امام در آبان 1343 مي‌باشد كه در اينجا به بررسي اجمالي اين موضوع با تأكيد بر نقش استان گلستان مي‌پردازيم.
کاپیتولاسیون؛ حق توحش امریکا از ملت ایران!
ریشه کاپیتولاسیون در ایران به عهدنامه ترکمنچای برمی‌گردد. البته پیش از آن در دوران صفویه، فرانسوی‌ها از حق کاپیتولاسیون بهره‌مند بودند؛ ولی به دلیل اجرای شرایط برابر برای دو کشور، این قانون در آن زمان تأثیرات منفی زیادی برجای نگذاشت: «مقررات کاپیتولاسیون... در سال 1828 به موجب عهدنامه ترکمنچای از طرف دولت روسیه تزاری به ایران تحمیل شد و پس از آن انگلستان و سایر کشورهای اروپایی هم این امتیاز را برای خود قائل شدند.»سه خاطره پیرامون قیام 15 خرداد
در آغاز دهه 40، رژیم پهلوی به توهم اینکه بر بستری از آرامش اجتماعی تکیه دارد، تصور می‌کرد به پشتوانه حمایت امریکا و غرب و با انجام پاره‌ای اقدامات فریبنده برای همیشه فضای رشد جنبش‌های سیاسی را مسدود و جامعه را با امیال خود هماهنگ خواهد ساخت. سرکوبی جنبش ملی نفت، ناامیدی نیروهای به ظاهر ملی از تغییر رژیم، تحکیم سیاست‌های پلیسی و خروج کامل نیروهای مبارز از صحنه سیاسی و از همه مهم‌تر درگذشت بزرگ مرجع تقلید، مرحوم آیت‌الله بروجردی که نقطه مبارز از صحنه سیاسی و از همه مهم‌تر درگذشت بزرگ مرجع تقلید، مرحوم آیت‌الله بروجردی که نقطه قوت مرجعیت در ایران تلقی می‌گردید، همه و همه نشان می‌داد که رژیم پهلوی با دست زدن به یک سلسله اصلاحات اجتماعی و اقتصادی، فضای جامعه علی‌الخصوص جمعیت روستایی ایران که اکثریت مردم را تشکیل می‌دادند، با خود همراه و از این طریق نه تنها بر کدورت‌های مربوط به کودتای ننگین 28 مرداد سال 32 فائق خواهد آمد، بلکه فضا را برای رشد نیروهای انقلابی خواهد بست....
57
...
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
