خاطرات
اتحادشان را حفظ کنند، ولو دور هم چای بخورند
راوی: سیدمهدی دروازه‌ای
30 مهر 1396
مهر 1341، هنوز دو سه روزی از تصویب لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در هیئت دولت حکومت پهلوی نگذشته بود که حجت‌الاسلام سیدهادی خسروشاهی از قم به تبریز آمد. او به‌همراه حجت‌الاسلام محمدحسین بکایی به منزل ما آمدند. صحبت‌های گوناگونی بین‌ِمان ردوبدل شد، اما بیشترین صحبت‌مان درباره فضای حاکم بر قم و مخالفت علما و مراجع عظام با برنامه‌ها و سیاست‌های دولت بود. بویژه در مورد اعتراض حاج‌آقا خمینی به تصویب لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی که از دیگران پیشرو هستند؛ و اینکه علمای تبریز هم باید کاری بکنند.
قرار گذاشتیم که از صبح فردا کارمان را شروع کنیم. ابتدا نزد آیت‌الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی رفتیم. ایشان در منزل خود جمعی از شاگردان‌شان را گرد هم آورده و درس می‌گفتند. نشستیم تا تدریس‌شان به پایان برسد. آنگاه به اتاق خصوصی‌شان رفتیم و موضوع را با ایشان در میان گذاشتیم. از آیت‌الله خواستیم که کاری بکنند. ایشان اندکی تأمل کردند و یادآور شدند که بهتر است این مسئله را با دیگر علمای آذربایجان هم در میان بگذاریم. از منزل‌شان که بیرون آمدیم، راه خانه آیت‌الله حاج میرحجت ایروانی را در پیش گرفتیم. نظر ایشان نیز همان بود که آیت‌الله قاضی گفتند. پیگیری‌ها را تا جایی ادامه دادیم که سی تن از علما و روحانیون شناخته‌شده آذربایجان در یک جلسه مشترک گردِ هم آمدند و درباره لایحه تصویبی دولت به گفت‌وشنود پرداختند. در این جلسه تلگرامی را در اعتراض به لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی خطاب به محمدرضا پهلوی تهیه و همه حاضران پای آن را امضا کردند.
متن تلگرام بسیار قاطعانه بود و امضاکنندگان به شاه تذکر داده بودند که «تا حصول نتیجه قطعی و اعلام صریح الغای مواد سه‌گانه[1] پشتیبانی کامل خود را از مراجع بزرگ پیشوایان دینی اظهار نموده و در دفاع از حریم مقدس اسلام و قرآن از انجام هیچ‌گونه وظیفه دینی خودداری» نخواهند کرد.[2] حاضرینِ جلسه، اعلامیه دیگری را هم در همین‌باره تهیه و تنظیم کردند که پس از چاپ بین مردم تبریز توزیع کردیم.
با وجود این چنانکه باید و شاید، میان علما و روحانیون تبریز همبستگی و یکپارچگی در این زمان وجود نداشت. تا اینکه به قم رفتم و به خدمت حاج‌آقا خمینی رسیدم. پس از صحبت‌های اولیه از ایشان خواستم که در این موقعیت حساس، وظیفه روحانیون را معین کنند. فرمودند: «شما از قول من به آقایان بگویید که جلسات‌شان به‌طور منظم ادامه داشته باشد. ولو جمع شوند و یک چایی بخورند و متفرق شوند. وقتی مردم و دستگاه ببینند علما اجتماع دارند این خیلی مهم و مؤثر است.»
بعد از انتقال این توصیه به تبریز، روح صمیمیت و یکپارچگی میان علما و روحانیت بیش از پیش شد و جلسات‌شان با شکلی منظم و منسجم ادامه یافت.[3]
اقامه نماز ظهر به امامت آیت‌الله سید مهدی دروازه‌ای
پی‌نوشت‌ها:
[1]. موادی که در لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی قید شده بود: 1ـ اعطای حق رأی به زنان 2ـ برداشتن شرط مسلمان بودن برای انتخاب‌شوندگان 3ـ حذف سوگند به قرآن مجید.
[2]. دوانی، علی، نهضت روحانیون ایران،ج3، بنیاد فرهنگی امام رضا(ع)، صص 126 و 127
[3]. گوشه‌ای از خاطرات حجت‌الاسلام سیدمهدی دروازه‌ای که در مجموعه خاطرات 15 خرداد 1342 درج شده است. سیدمهدی امینی محرر دروازه‌ای، فرزند آیت‌الله سیدابراهیم موسوی دروازه‌ای، در بهمن سال 1313 در تبریز به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را در زادگاهش، از شیخ‌علی‌اکبر اهری و پدرش آموخت. مدتی هم نزد آیات عظام سیدمهدی انگجی، مفید طباطبایی، بادکوبه‌ای و مستنبط غروی تحصیل کرد. بیست ساله بود که به قم رفت و تا 1340ش به تحصیل کفایه و فقه و اصول پرداخت. مشهورترین استادان او در حوزه علمیه قم عبارتند از: آیات عظام میرزااحمد شربیانی، سلطانی، طباطبایی، بروجردی و امام خمینی. در همین سال که پدرش از دنیا رفت، به آذربایجان بازگشت و مقیم تبریز شد. در جریان حوادث خرداد 1342 بر ضد حکومت پهلوی فعالیت کرد و بازداشت شد. به مدت شش ماه در زندان به سر برد و از 1346 به تهران آمد و در یکی از مساجد آن به امامت نماز جماعت ایستاد. (خاطرات 15 خرداد ـ تبریز، به‌کوشش علی باقری، تهران، سوره مهر، ویراست دوم، چ‌دوم، 1388ش، صص 13 تا 16)
تعداد بازدید: 2502
آرشیو خاطرات
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
