15 تير 1401
با گردآمدن علمای مهاجر در شهرری و تهران مرحله دوم اقدامات آنان در شش محور بطور همزمان آغاز گردید: ملاقات با مردم، صدور اعلامیه، تشکیل جلسات تصمیمگیری و هماهنگی مواضع، برگزاری جلسات تبادل نظر با شخصیتها، گروههای سیاسی مستقل و فعالان سیاسی مخالف حکومت و پذیرش نمایندگان دولت برای دیدار با مراجع[1]. گزارش ساواک مورخ 15 تیر 1342 به برخی از موارد یاد شده اشاره دارد:
«ساعت 18:00 روز چهارشنبه 12 /4 /42 در باغ ملک شهررى نزدیک آرامگاه اعلیحضرت فقید[!] عده محدودى که اکثریت آنها معمم و وعاظ بودند و تعداد آنها یک پنجم تعداد افرادى بود که روزهاى اول به دیدن آقاى شریعتمدارى میآمدند حضور داشتند... ضمن صحبت... معلوم شد قبلازظهر بنا به دعوتى که از زعماى روحانیون شهرستانها شده بود، عده زیادى از روحانیون بصورت کنگره روحانى در منزل آقاى سیدعلىاصغر خویى (یکى از روحانیون آذربایجان) جمع شده بودند و مذاکرات طولانى در اطراف مسائل مختلف مربوط به خودشان نمودند. آقاى سیدعلىاصغر خویى تلگرافاتى به رؤساى جمهور تمام ممالک و رؤساى دول اسلامى نموده و ضمن آنها تضییقاتی که در ایران نسبت به روحانیون شده توضیح داده و از آنان خواسته است که حضور اعلیحضرت همایونى[!] تلگراف کنند و بخواهند که روحانیون زندانى را آزاد نمایند و تضییقات را بردارند. سپس روحانیون بالاجتماع به مسجدى رفته و ظهر به باغ ملک مراجعت نمودهاند. ضمناً آقاى میلانى ظهر همان روز به اتفاق عدهاى از روحانیون دیگر در باغ ملک مهمان بودهاند. گفته میشد که روحانیون تبریز هنوز به تهران نیامده و قرار است در دو روز آینده با هواپیما به تهران بیایند. ضمن صحبت اظهار شد که در ایام محرم جلسه بزرگى با شرکت زعماى روحانیون سنى و شیعه در بغداد تشکیل گردیده و وقایع ایران در این جلسه بررسى و نوار سخنرانى آقاى خمینى و شریعتمدار در روز عاشورا عیناً در جلسه مزبور براى اطلاع حضار گذاشته میشود تا استماع نمایند. پس از جلسه مزبور آقاى سیدمحمود شلتوت سنى (مرجع تقلید سنیان) تلگرافى به پاپ متوفى نموده و در تلگراف خود توضیح داده که روحانیت ایران در خطر است و نیز شرح داده که روحانیت مسیحى باید از روحانیت اسلامى دفاع نماید و این جریان مصادف با فوت پاپ شده است...»[2]
پینوشتها:
[1]. حسنزاده، اسماعیل، «تحلیل رفتار سیاسی عالمان شیعی»، مطالعات تاریخ اسلام، زمستان 1388، ش 3، ص 37 – 60.
[2]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک ،ج 3، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1378، ص 398.
تعداد بازدید: 880