19 تير 1401
در 19 تیر 1342 گزارشی با موضوع «وقایع 15 خرداد» در ساواک تهیه شد که نشان میدهد وحشیگری ارتش شاهنشاهی[1] حکومت پهلوی در سرکوب خونین معترضان به دستگیری امام خمینی در میان نظامیان نیز غیرقابل توجیه بوده است:
«در روز شانزدهم و پانزدهم خرداد که از طرف مأمورین ارتش به طرف مردم تیراندازى میشد و شایعات مربوط به قتل و کشتار گروه زیادى بین مردم انتشار داشت و همه از این جریانات ناراحت بودند، سرهنگ نکویی افسر ارتش که براى انجام کارى به فرهنگ استان آمده بود عدهاى از فرهنگیان که با او سابقه آشنایى داشتند از او مىپرسیدند به چه علت مردمى را که فقط چوب در دست داشتهاند به مسلسل بستهاند[2] و در خیابانها که هزاران نفر مردم بىگناه هم در حرکت هستند با تیراندازى به سوى عدهاى معدود مهاجم افراد بىگناه را هم به کشتن میدهند. سرهنگ نکویی میگفت دولت چنین دستورى صادر کرده و ارتش نیز چارهاى جز قبول این دستور ندارد. سرهنگ نکویی میگفت در ارتش نیز بسیارى از مقامات مسئول این کشتار مردم را تأیید نمىکنند، از جمله اینکه تیمسار سپهبد عظیمى فرمانده نیروى زمینى از روز شانزدهم خرداد به سر کار خود حاضر نشده و به نام بیمارى در خانه خود مانده است و گفته میشود این بیمارى مصلحتى و اعتراضى است که به این عمل لشگر گارد که به سوى مردم تیراندازى کرده داشته است.»[3]
پینوشتها:
[1]. امام خمینی نیز به این واقعیت اشاره کرده است. در بخشی از پیام ایشان به مناسبت چهلم شهدای فیضیه در 12 اردیبهشت 1342 چنین آمده است:
«... ما میدانیم که صاحبمنصبان معظم ایران، درجهداران محترم، افراد نجیب ارتش، با ما در این مقاصد همراه و برای سرافرازی ایران فداکار هستند. من میدانم درجهدارانِ باوجدان راضی به این جنایات و وحشیگریها نیستند. من از فشارهایی که بر آنها وارد میشود مطلع و متأسفم. من به آنها برای نجات اسلام و ایران دست برادری میدهم. من میدانم قلب آنها از تسلیم در مقابل اسرائیل مضطرب است، و راضی نمیشوند ایران در زیر چکمه یهود پایمال شود....» (خمینی، روحالله، صحیفه امام، ج 1، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1389، ص 198).
امام خمینی همچنین در قسمتی از بیانات خود در 18 شهریور 1343 اظهار میکند:
«...صاحبمنصبان ارتش، خوب بسیارشان مردم خوبی هستند؛ با من هم گاهی رابطه دارند؛ یعنی رابطهای که پیغام میدهند. اینها بعضیشان خوبند؛...» (همان، ص 389).
[2]. خبرنگار یونایتدپرس مشاهدات خود از تظاهرات 15 خرداد در تهران را چنین گزارش میکند:
«تظاهرات در حوالی بازار با شدت بیشتری جریان داشت و تظاهرکنندگان به سوی مأمورین حمله میکردند و سربازان با خونسردی با سلاحهایشان تیراندازی میکردند. مردی را دیدم که درست در جلوی من به زمین افتاد، ولی تظاهرکنندگان هنوز هم جلو میآمدند و سربازان هم به شلیک خود ادامه میدادند...» (روزنامه اطلاعات، س 37، پنجشنبه 16 خرداد 1342، ش 11108).
[3]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 3، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1378، ص 458.
تعداد بازدید: 614