نهضت امام خمینی
تبریز، همراه نهضت؛ از مشروطه تا امام خمینی
03 آذر 1401
آیت‌الله موسوی تبریزی – دادستان کل انقلاب در دهه 60 - در خاطرات خود در خصوص پانزده خرداد در تبریز می‌گوید:
«جمع زیادی از مردم تبریز بعد از مطلع شدن از دستگیری امام به خانه آقای قاضی[1] رفتند به‌طوری که تمام کوچه‌های اطراف منزل ایشان مملو از جمعیت شد و مردم با سردادن شعارهای انقلابی به دستگیری امام اعتراض کردند. مرحوم قاضی با حضور در بین جمعیت از آنها خواست که آرامش خودشان را حفظ کنند تا دستور مراجع از قم برسد. این تجمع تا ظهر آن روز مقابل منزل آقای قاضی ادامه پیدا کرد و در روزهای بعد نیز تکرار شد... به علت اینکه منزل آقای قاضی در کوچه‌ای تنگ و باریک و دور از مرکز شهر قرار داشت، علما از مردم خواستند که در اصلی‌ترین خیابان تبریز... تجمع کنند. به علت حضور گسترده و شدت خشم مردم، مأموران امنیتی جرأت خروج از شهربانی را نداشتند و تنها دو مأمور پشت در شهربانی نگهبانی می‌دادند. دعوت آقای شریعتمداری از مردم برای ادامه اعتصاب و تحصن ولی با حفظ خونسردی و آرامش، از بروز درگیری و خونریزی در آن ایام جلوگیری نمود... منتها بعد از فروکش کردن خشم مردم و پایان یافتن اعتصاب و تحصن، حکومت اقدام به دستگیری تعداد زیادی از روحانیون مبارز و انقلابی تبریز کرد. از کسانی که در پی قیام 15 خرداد در تبریز دستگیر شده و به زندان قزل قلعه فرستاده شدند، می‌توان از شهید قاضی طباطبایی، آقای سیداحمد خسروشاهی، آقای ناصرزاده و آقای انزابی نام برد که در حدود دو ماه در زندان ماندند و جمعی دیگر از وعاظ و علمای تبریز نیز در خود تبریز توسط ساواک دستگیر و مدتی در تبریز و یا در تهران زندانی شدند. پس از دستگیری علمای تبریز حدود پنج روز بازار و کسبه تبریز دست به اعتصاب زدند و رژیم جهت سرکوبی اعتصاب، حکومت نظامی‌در تبریز اعلام کرد و عده‌ای نیز از مردم عادی تبریز را بازداشت نمود که اعتراض و اقدام‌های مراجع را در پی داشت. در پی این اقدام حضرات آیات خوئی، نجفی مرعشی و شریعتمداری طی نامه‌هایی خطاب به علمای تبریز اظهار همدردی و اعتراض خود را اعلام نمودند.»[2]
گزارش ساواک تبریز مورخ 3 آذر 1342 در همین خصوص و به شرح زیر است:
«برای خاتمه دادن به تبلیغات سوء چند تن از روحانیون، مراتب مجدداً در کمیته امنیت مطرح و تصمیمات زیر اتخاذ گردید:
1- قرار شد آقایان قاضی طباطبایی، سیداحمد خسروشاهی، دروازه‌ای، انزابی، ناصرزاده و میرزا محمدعلی انگجی دستگیر و به مرکز اعزام شوند.
2- نسبت به دستگیری میرزا محمدعلی انگجی که فعلاً در مسافرت تهران و قم می‌باشد، به ساواک مرکز و شهربانی کل گزارش شود که نامبرده را در مرکز دستگیر و یا نگذارند به آذربایجان بیاید زیرا دستگیری ایشان در تبریز با نفوذی که برادر مجتهد ایشان در بین مردم دارد ممکن است حوادث نامطلوبی ایجاد نماید.
3- افرادی که ممکن است پس از دستگیری روحانیون آشوب برپا نمایند بلافاصله توقیف شوند.
4- به منظور پیش‌بینی‌های لازم و جلوگیری از هرگونه حوادث سوء احتمالی از طرف لشگر و شهربانی و ژاندارمری و سازمان، متفقاً طرحی تهیه و مطابق آن رفتار گردد....»[3]
پی‌نوشت‌ها:
[1] آیت‌الله سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی رهبری مردم آذربایجان را در همراهی با نهضت امام خمینی بر عهده داشت.
[2] خاطرات آیت‌الله سیدحسین موسوی تبریزی، ج 1، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1387، ص 136 – 138.
[3] مرکز بررسی اسناد تاریخی، شهید آیت‌الله سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378، ص 59.
تعداد بازدید: 409
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
