20 اسفند 1402
روزنامه اطلاعات در شماره 20 اسفند 1341 در خبری از قول جهانگیر تفضلی - وزیر مشاور و سرپرست انتشارات و رادیو - که در یک جلسه مصاحبه مطبوعاتی به سؤالات خبرنگاران داخلی و خارجی پاسخ میگفت مینویسد:
«... ما در عین حال که دوران انقلاب اجتماعی بسیار بزرگی را میگذرانیم، خبرگزاریهای خارجی و داخلی را کاملاً آزاد گذاردهایم، در صورتی که در هیچ رژیمی در دوران تحولات بزرگ و انقلابی، این همه آزادی بینهایت را به روزنامههای داخلی و خارجی نمیدهند ...»![1]
گفتنی است طی سالهای نخست دهه 40 در نتیجه گسترش ناآرامیهای سیاسی و آغاز نهضت روحانیت به رهبری امام خمینی برخورد ساواک با مطبوعات که از ابتدای تأسیس در سال 1335 سانسور و کنترل آنان را به دست داشت وارد مرحله تازهای شد تا جایی که در دوره نخستوزیری اسدالله علم (1341-1342) بالغ بر 80 نشریه و روزنامه به بهانههای مختلف تعطیل شدند.[2] در این برهه مطبوعات از انعکاس دقیق و صحیح اخبار حوادث و رویدادها منع و فقط اطلاعات عمدتاً جعلی دیکته شده از سوی ساواک را چاپ میکردند، چنانچه وقتی آیتالله العظمی بروجردی اوایل سال 1340 درگذشت ساواک سانسور خبری شدیدی بر مطبوعات حاکم کرده، نویسندگان از قلم زدن درباره شخصیت دینی، علمی و اجتماعی ایشان بازداشته شدند.[3]
مقابله با نهضت روحانیت طی سالهای 40 تا 43 تأثیر قابل توجهی در گسترش روزافزون سانسور و سختگیری بر مطبوعات داشت و نشریات، برای انعکاس اخبار سیاسی به دلخواه حکومت، تحت فشار ساواک بودند.[4] در تمام این سالها که نهضت امام خمینی روندی رو به گسترش داشت، مطبوعات فقط مطالبی که ساواک در اختیار آنان قرار میداد درباره حوادث و رخدادهایی نظیر لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی، انقلاب سفید، فاجعه فیضیه قم و قیام 15 خرداد چاپ کرده، هرگز امکان نیافتند درباره دلایل و ریشههای نهضت اسلامی و نتایج آن مطلبی درخور منتشر کنند. از آن سو اما در مورد انقلاب سفید ملوکانه تبلیغاتی گسترده داشتند و از مخالفان به طرق گوناگون انتقاد میکردند.[5]
پینوشتها:
[1]. اطلاعات، س 37، دوشنبه 20 اسفند 1341، ش 1044.
[2]. شاهدی، مظفر، «سانسور مطبوعات در دوره پهلوی دوم: یک گزارش اجمالی»، تاریخ معاصر ایران، زمستان 1390، از صفحه 61 – 86.
[3]. همان، ص 80.
[4]. همان، ص 64.
[5]. همان، ص 82.
تعداد بازدید: 154