● آيت‏الله روح‏الله موسوى خمينى، امروز اجازه‏نامه‏هايى را در امور حسبيه و شرعيه براى آقايان، سيدمحسن هزاوه همدانى و شيخ اسدالله خادمى نجف‏آبادى امضا كردند.

 ● به گزارش خبرنگار روزنامه اطلاعات ساعت 15/9 دقيقه بامداد امروز كنفرانس اصلاح قانون اصلاحات ارضى با نطق حسن ارسنجانى - وزير كشاورزى - پايان يافت. ارسنجانى گفت: « روز پنجشنبه [يازدهم خرداد]كه حضور اعلى‏حضرت همايونى شرفياب بودم، مؤكداً فرمودند قانون [اصلاحات ارضى] سريعاً اجرا شود و فرمودند ده سال است، دستور اجراى اصلاحات ارضى را مى‏دهم و دولتها تسامح مى‏كنند. اين ده سال گذشته، ولى بايد با سرعت، گذشته جبران شود...»

 ● صبح امروز خانم احسان نيكخواه دولو که در خارج از کشور به «سلطان خاویر ایران» معروف است در بازپرسى ديوان كيفر مورد تحقيق قرار گرفت. گفته مى‏شود نامبرده در سوءاستفاده‏هاى انجام شده در شركت شيلات و تحويل و تحول خاويار مرغوب و نامرغوب در شركت شيلات، دست داشته است.به گزارش خبرگزاری فرانسه چندساعت بعد از بازپرسی به طوررسمى اعلام شد كه خانم دولو - رئيس شركت ايرانى بئلوكا - كه حق انحصار فروش خاويار ايران را در خارج از كشور دارد، به اتهام سوءاستفاده از اموال دولتى بازداشت شد.

 ● امروز سالن هتل كارون شاهد جلسه‏اى مطبوعاتى بود. «اتحاديه زنان حقوق‏دان ايران» در اين مصاحبه اعلام موجوديت كرد. در اين جلسه ابتدا مهرانگيز منوچهريان - رئيس اتحاديه - اظهار داشت اتحاديه زنان حقوق‏دان ايران چندى است كه فعاليت رسمى خود را شروع كرده است و امروز، اولين جلسه مطبوعاتى را تشكيل مى‏دهد... متأسفانه در كشور ما بعضى از قوانين راه شركت زن را در بعضى از موارد در فعاليتهاى اجتماعى مسدود ساخته است. اتحاديه زنان حقوق‏دان ايران مى‏خواهد اين سدها را بشكند. اين اتحاديه خواهان تساوى حقوق زن و مرد در تمام شئون زندگى است.

● به نوشته روزنامه اطلاعات امروز على امينى - نخست‏وزير - يك فقره چك به مبلغ نُه ميليون دلار دريافت كرد. اين مبلغ بقيه كمك 7/21 ميليون دلارى امريكا در سال گذشته است.

● تصویبنامه قانونی بودجه یک دوازدهمی خرداد ماه امروز به وزارت دارایی ابلاغ گردید و وزیر دارایی دستور اجرایی آنرا به ادارات مربوطه صادر کرد. همچنین وزیر دارایی به کلیه حسابداری‌های وزارتخانه‌ها دستور داد تا کلیه مطالبات شرکتهای دولتی که با سرمایه خود اداره می‌شود پرداخت گردد و اسناد آن فوراً مسترد شود تا این قبیل شرکتها از نظر تنظیم بودجه دچار اشکال نشود. در زمینه بودجه همچنین از طرف دولت به کلیه وزارتخانه‌ها دستور داده شد که به منظور جبران کمبودهای مالی و بحران اقتصادی از بودجه کل هر وزارتخانه 15 درصد حذف شود تا از نظر مالی در دستگاه‌های دولتی گشایشی حاصل گردد.

● صبح امروز جلسه هیئت رئیسه شورای عالی اداری کشور به ریاست نخست‌وزیر و با حضور وزیران کشور، دادگستری، دارایی و رئیس سازمان برنامه و دکتر گودرزی دبیرکل شورای عالی اداری تشکیل شد. در جلسه امروز درباره مسائل مربوط به تشکیل بایگانی کل، پرداخت حق مشاوره کارمندان، امور بازنشستگی و استفاده از بورس‌های خارجی مذاکره شد.

● امروز روزنامه ندای سپهر اعلامیه‌ای را منتشر کرد که در آن مطالعه روزنامه کیهان برای عموم معممین و معتقدین به شریعت محمدی تحریم شده است. در قسمتهایی از اعلامیة مذکور آمده است: امروز که دنیای اسلام و رهبران آن شب و روز در فعالیت و مجاهدت می‌باشند... آقای مصباح‌زاده برخلاف تمام اصول و مقررات کشور با اسرائیلی‌ها ارتباط ایجاد میکند و در روزنامه به اصطلاح کثیرالانتشار کشور از سیاستشان حمایت میکند.

در این اعلامیه از دولت خواسته شده تا هرچه سریعتر جلوی این بی‌بند و باری و فعالیت به نفع بیگانگان گرفته شود.

● وزارت امور خارجه اعلام کرد، کنفرانس امور بانکدرای مربوط به توسعه صنایع کشورهای عضو سنتو امروز در استانبول گشایش یافت در این کنفرانس رؤسای بانکهای توسعه صنایع ایران، پاکستان، ترکیه، انگلستان و امریکا حضور دارند و درباره مسائل مرتبط با فعالیت و عملیات بانکهای توسعه صنایع، منابع سرمایه، روشهای رسیدگی به پیشنهادهای وام و فنون کارآموزی تبادل‌نظر شد. این کنفرانس تا 18 خرداد ماه ادامه خواهد داشت.

 

● امروز مصادف با روز عاشورا بود. روحانیون که از مدت‌ها پیش در صدد ایام سوگواری ماه محرم بودند، ‌در این دو روزه تمام تلاش خود را برای افشای ماهیت ضددینی دولت به کار بسته بودند. ساواک نیز تلاش مضاعفی به خرج می‌داد تا هرآنچه را که در مجالس سوگواری گفته می‌شود گزارش دهد. صبح امروز منزل آیت‌الله خمینی پذیرای هزاران تن از سوگواران بود. از نخستین ساعات بامداد مردم قم و زائرین و سوگواران گروه گروه به منزل آیت‌الله خمینی می‌آمدند. مخبرین ساواک نیز از این مجلس غافل نمانده و شرح مفصلی از بیانات وعاظ گزارش دادند. در این مراسم به نوشته مأمور ساواک چند تن از روحانیون به شدت علیه اقدامات و مصوبات دولت اعتراض کردند. آنها زیرپاگذاشتن اصول و مبانی مذهب و پایمال نمودن قانون اساسی را محکوم کرده و حمله مأموران دولت به مدرسه فیضیه را مورد اعتراض شدید قرار دادند. آیت‌الله خمینی اما در این مجلس سخنرانی نکرد.

● شهر قم امروز شاهد دسته‌های عزاداری بود. این دستجات در شماره‌ی انبوه در حرم حضرت معصومه (س) جمع شدند و ضمن سوگواری شهادت امام حسین (ع)، فضایی ایجاد کرده بودند که کاملاً رنگ و بوی سیاسی داشت و به طور وضوح مخالفت با دولت و دستگاه را به نمایش می‌گذاشت.

● آیت‌الله شریعتمداری نیز امروز در منزل خود میزبان عزاداران بود. او شخصاً سخنرانی کرد. بنابه گزارش ساواک، شریعتمداری ادعای دولت مبنی بر وابستگی جنبش روحانیت ایران به جمال عبدالناصر را رد کرد و افزود: «مامخالفتی با دولت نداریم این دولت است که خود را درگیر کرده» است.

● عزاداری عاشورا در تهران، امسال حال و هوای متفاوتی نسبت به سالهای قبل داشت. دستجات عزاداری از پیش‌هماهنگی‌هایی کرده بودند و تقریباً شعارهای یکسانی می‌دادند. آنها به جای نوحه‌سرایی، اشعاری سرمی‌دادند که جنبه کاملاً سیاسی داشت یکی از این اشعار بنابه گزارش ساواک به این شرح بود: «گفت عزیز فاطمه ـ نیست ز مرگ واهمه ـ تا به تنم توان بود ـ زیر ستم نمی‌روم ـ ننگ و حیات و ذلتش ـ عزت و مرگ و لذتش ـ من ز یزید بی‌پدر ـ ظلم و ستم نمی‌کشم ـ شد ساحت فیضیه عاشورا ـ در روز قتل زاده زهرا ـ در تربت اعلی شد موج خون بر پا ـ عمال اسرائیلی رسوا ـ کشتند از کین بی‌پناهان را ـ در تربت اعلی شد موج خون برپا»

● گروه کثیری از سوگواران تهرانی امروز دسته عزاداری پرشکوهی ترتیب داده و از مسجد حاج ابوالفتح در میدان شاه به سمت دانشگاه تهران حرکت کردند. صبح زود پیش از آغاز این راهپیمایی درب مسجد حاج ابوالفتح توسط مأموران قفل شده بود. مردم این قفل را شکسته و با ورود به مسجد آهنگ حرکت کردند اما دسته عزاداری دیگری وارد مسجد شد که نگرانی مردم را برانگیخت. سردسته این گروه فردی معروف به ناصر جگرکی بود. آنها از طرف دستگاه مأمور شده بودند تا با ایجاد اخلال و درگیری با عزاداران مانع حرکت آنها شده و بهانه‌ای برای ورود مأموران شهربانی به صحنه فراهم آورند. مهدی عراقی پیش از این با طیب حاج رضایی و حسین رمضانی یخی گفتگو کرده و موافقت آنها را برای همراهی با نهضت روحانیون جلب کرده بود. گوینده این مراسم طی نطقی کوتاه با زیرکی تمام ناصر جگرکی را از این تصمیم خود منصرف ساخت. مردم عزادار سرانجام حرکت خود را آغاز کرده و با عبور از خیابان‌های سیروس، سرچشمه و بازار خود را به مجلس شورای ملی رساندند. آنها اندکی توقف کرده و پس از سر دادن شعارهایی در حمایت از آیت‌الله خمینی و محکومیت دولت، به سمت دانشگاه تهران به راه افتادند. حوالی ظهر اجتماع بی‌سابقه‌ای از مردم در برابر دانشگاه به چشم می‌خورد. آنها پس از دقایقی سخنرانی سیاسی و شعارهای ضدحکومتی، از میدان 24 اسفند به پایین آمده و با عبور از خیابان سی‌متری در برابر کاخ مرمر توقف و شعارهای تندی دادند از جمله آنها می‌توان به شعار «مرگ بر دیکتاتور» اشاره کرد. مردم در حمایت از آیت‌الله خمینی نیز می‌گفتند: «خمینی، خمینی خدا نگهدار تو ـ بمیرد بمیرد دشمن خونخوار تو». جمعیت انبوه مردم که به گفته برخی از شاهدان عینی بیش از صد هزار نفر برآورد می‌شد، ساعاتی پس از ظهر به بازار بازگشتند. ساواک گزارشهای متعددی از این مراسم تهیه کرد. که چند نمونه از آنها به این شرح است:

«حسین مجاهد روز 42/03/13 موقعیکه جمعیت مخالف وارد بازار شد در بازار خیاطها روی شانه مردم رفتت و اظهار داشت ما در مکتب حسین‌بن على (ع) تربیت شده‌ایم و باید آزادی خود را بدست آوریم. امروز بیاری حضرت آقای خمینی قیام نموده‌ایم ما میخوهیم که زندانیان بیگناه را آزاد کنند. شعار ما شعار اسلامی است و شعار مخالف نمیدهیم. ما اجازه نمیدهیم که دولت اسرائیل با ایران پیمان دوستی ببندد برادران بازاری و دانشگاهی همیشه دست اتحاد و اتفاق بیکدیگر داده و میدهند.

مجتمعین درمیدان شاه و مسجد حاج سید‌ابوالفتح واقع در میدان شاه که قریب 3000 نفر میباشد بطرف سه راه سیروس و بازار حرکت کردند و شعری میخوانند که جنبه سیاسی دارد و چاپی است…نوحه روز عاشورا

گفت عزیز فاطمه : نیست زمرگ واهمه  -تابه تنم توان بود - زیرستم نمیروم - ننگ و حیات و ذلتش - عزت و مرگ و لذتش - من زیزید بی‌پدر ظلم و ستم نمیکشم - شد مساجد فیضیه عاشورا - در روز قتل زاده زهرا - در تربت اعلى موج خون بر پا - عمال اسرائیل رسوا - کشتند از کین بی‌پناهان را - در تربت اعلی شد موج خون بر پا

جمعیتی که از میدان شاه حرکت کرده‌بود به طرف سه راه‌امین حضور در حرکت است و مرتبا نوحه قبلی را میخوانند و شعارهای پارچه‌ای زیر راه همراه دارند. زندگی بجز عقیده و مبارزه در راه آن نیست - ما از شهید شدن و از مرگ نمیترسیم - شعارهای عربی زیادی با خود دارند.

اطلاع میرسد که مجتمعین مسیر خود را بکسی نمیگویند ولی میگویند باید امروز خون بدهیم و عاشورای حقیقتی بر پا کنیم.

پیرو گزارشات قبلی دسته عزاداران مسجد حاج‌ابوالفتح از سیمتری نظامی و فلکه باغشاه وارد خیابان سپه گردیده و در ابتدای خیابان کاخ ضمن تکرار شعارهای لفظی قبلی مشت‌های گره کرده به خود را بسوی کاخ‌های سلطنتی بالا برده و شعار میداند (مرگ بر دیکتاتوری - مرگ بر دیکتاتور) مجموع کسانیکه در این دموتستراسیون نیمه مذهبی شرکت دارند از 8 هزار نفر بیشتر و اکثرا بازرایها - دانشجویان و طلاب مصدقی - توده‌ائی و نهضت آزادی میباشند و جلوداران آنها نیز صد‌ها دوچرخه سوار دانشجو هستند که راهها را برای عبور متظاهرین باز میکنند.

هم‌اکنون خبر رسیده که پیش قراولان آنها از میدان سپه گذشته و به ابتدای ناصر خسرو رسیده‌اند.

دسته‌ای که از مسجد حاج‌ابوالفتح بطرف سرچشمه حرکت نموده‌بود در این ساعت بمیدان بهارستان رسیده و بعلت ازدیاد جمعیت و بسته شدن راه وضع عبور و مرور مختل گردیده‌است وضع عادی است و شعارهای شفاهی (نامفهوم) بعضا تکرار میشود. (نامفهوم) اینکه علاوه بر (نامفهوم) که ذیلا بعرض میرسد افراد آن دسته جلوی عابرین پیاده و پیاده رو را گرفته و حتی‌الامکان راکبین اتومبیلها  و عابرین را داخل در صفوف خود میکنند فرمان است.

دسته‌ای در حدود سه هزار نفر که در بین آنها دانشجویان و اعضاء وابسته به جبهه ملی نیز دیده می‌شوند از مسجد حاج‌ابوالفتح خارج و بطرف میدان سرچشمه در حرکت هستند و شعار شفاهی آنها عبارت است از ـ(گفت عزیز فاطمه نیست ز مگر واهمه

- تا که توان طلب بخود زیر ستم نمی‌رویم )

شعارهای پارچه‌ای جهان بنور آیت‌اله خمینی زنده شده‌است. زیر بار ننگ نروید. اگر دین ندارید در دنیا آزاد باشید. خواسته‌های مراجع خواسته‌های مردم است. عقیده  زندگی مبارزه در راه دین است. 

جمعیتی از مسجد هدایت خارج شده‌بودند ساعت 4 به جلوی مسجد شاه رسیده‌اند و شعار آنها عبارتست از خمینی پیروز است.

خدا همراه خمینی است. جمعیت در حدود 1500 نفر میگردد .

از قسمت پائین بازار عده‌ای با شعار مرگ بر این دیکتاتور - مرگ بر این دیکتاتور - خمینی خمینی ملت طرفدار توست - خدا نگهدار توست - بمیرد دشمن تو - مرگ بر دین دیکتاتور - مرگ بر این دیکتاتور - افراد مزبور گویا از طرف نهضت آزادی میباشند این دسته در حال حاضر در بازار بزرگ است و مامورین انتظامی دخالتی ندارند.

توضیحا ساعت 1314 خبر رسید که عده‌ای از مسیر ناصر خسرو وارد مسجد شاه شده بودند از مسجد شاه خارج به بازار رفتند.

دسته باقیمانده از دسته مسجد حاج‌ ابوالفتح که قریب 500 نفر است مرتبا شعار میدهند. خمینی - خمینی ملت طرفدار تو است - خدانگهدار تو است - بمیرد بمیرد دشمن - خونخوار تو. این شعار در جلوی کاخ سلطنتی چهار راه پهلوی داده شد.

ضمنا پلاکتی باین شعار در دست دارند: اجرای (نامفهوم) علمای قم خواسته ملت است.

این دسته اکنون در جلوی دارائی میباشد و گویا بطرف بازار خواهند رفت.

ضمنا دسته سینه‌زنی جنوب خاتمه یافته‌است وضع در بازار عادی است. 

در منطقه بازار - مسجد جامع - مسجد شاه - مسجد بزازها و تکایا - مهمتر از همه نطق آقای شیخ‌باقر نهاوندی بود که در تکیه واقع در جنوب بانک ایرانیان نزدیک چهار سوق کوچک سخنرانی کرد نامبرده امروز در مورد لوایح شش ماده اعلیحضرت سخنرانی کرده و گفت: یک فردی که به اروپا و امریکا رفته و با رقاصه‌ها رقصیده و باصطلاح دموکراسی اروپائی را برای خودش گرفته مدعی است که قانون وضع میکند: این شخص که در موارد قانونی وضع میکند نمیداند که در کشور تهیه قانونی یعنی قانون حسینی است. در این موارد میگویند یک زن فاحشه بیاید به مردم رای بدهد، زنی که در مقابل مردان مثل پنیر وا میرود - ولی قوانین اسلام که عالیترین قوانین است امروز زیر پا گذاشته. من امروز شما را به قیام دعوت می‌کنم - در کوچه و بازار سینه زدن کار درست نمیشود باید از آیت‌الله خمینی که امروز جلو افتاده و چون از دین صحبت میکند ما مخلص او هستیم تبعیت کرد - من 11 سال است که مبارزه میکنم نه از زندان - نه از شلاق و نه از مرگ - از هیچ چیز نمیترسم من میدانم که بین حاضرین کسانی وجود دارند که در لباس معمم و یا غیر معمم گزارش سخنرانی مرا خواهند داد ولی چون در راه دین قدم بر میدارم از هیچ چیز نمیترسم من شما را به مبارزه (نامفهوم) دعوت میکنم. باید برای دین حسن قیام کنید - غافلید که کمونیستها در این مملکت چه کردند - آن بلوارها و آن سرو صداها به کجا کشید. امروز دین ما پا برجاست و محکتر از سابق شده و این مواد قانونی که از طرف این اشخاص صادر شده نمیتواند دین را پایمال کند.

یکدسته که قریب 1000 نفر میباشد و مربوط به سمنانیهای مقیم مرکز است از میدان شاه به طرف خیابان ری و سه راه امین حضور در حرکت است و این نوحه را می‌خوانند: شه لب تشنگان رود سوی میدان ای خدای من- مرا یاری کن با خون … دین الهی - خون جگر علماء - مولای من خمینی - مولای من خمینی - مولای من خمینی.

جمعیت کثیری که قریب 15000 نفر میگردد و از میدان شاه حرکت کرده بود با دادن شعار: خمینی: ملت نگهدار تو است. در جلوی مجلس اجتماع کرده و مرتبا شعار میدهند. جمعیت هر لحظه در تزاید است.

عده‌ای درحدود5هزارنفر درحدود کوچه آبشار درحرکت هستند به طرف شمال - نوحه آنها عبارت است از گفت عزیز فاطمه نیست (نامفهوم) زیربار ظلم وستم(نامفهوم). ضمنا پلاکتی را باخود حرکت میدهند(اگردین ندارید آزاده باشید.)

● مهمترین واقعه امروز سخنرانی آیت‌الله خمینی در مدرسه فیضیه بود. مقامات امنیتی و انتظامی که از چند روز پیش نگران این سخنرانی بودند و واهمه داشتند که پس از مراسم، تظاهرات شدیدی در قم برپا شود، رایزنی‌هایی کرده بودند تا یک گردان سرباز از لشگر یک گارد شاهنشاهی را به قم بیاورند. این گردان، ساعاتی پیش از آغاز سخنرانی آیت‌الله خمینی، سوار بر چندین اتومبیل،‌ در خیابان‌های قم به راه افتاد تا به اهالی گوشزد کند که شهربانی آماده برخورد تمام‌عیار با هرگونه تظاهرات است.

● محسن مبصر از مقامات ارشد شهربانی از طرف سپهبد نصیری مأموریت یافت که به قم رفته و در صورت امکان آیت‌الله خمینی را از رفتن به مدرسه فیضیه منصرف سازد و یا جلوی هرگونه تظاهراتی را بگیرد. مبصر صبح امروز به قم آمد و پس از بازدید از نیروهای لشکر گارد، مقدمات لازم برای برخورد با مردم را برپا کرد. او امروز توانست با آیت‌الله خمینی گفتگوی تلفنی کند. او در تماس با آیت‌الله به ایشان گفت: «من یک سربازم و مأموریت دارم که امروز از هرگونه بی‌نظمی در قم جلوگیری کنم. این مأموریت را هم به هر قیمتی که شده انجام خواهم داد. چون می‌دانم و یقین دارم که شما راضی نخواهید بود که در عاشورا در قم خون ناحقی بر زمین بریزد و بی‌گناهی کشته شود؛ می‌خواستم از شما خواهش کنم که از رفتن به مسجد خودداری فرمایید.» آیت‌الله خمینی در پاسخ به محسن مبصر فرمود: «این که نمی‌شود، همانطور که شما مأموریت جلوگیری از بی‌نظمی در قم را دارید من هم مأموریت دارم به مسجد بروم و منبر بگیرم و با مردم که منتظر هستند گفتگو کنم و مطالب لازم را برای آنها شرح دهم و آنها را راهنمایی کنم. این تکلیف شرعی من است.»

● عصر امروز مدرسه فیضیه و خیابان‌های اطراف آن مملو از جمعیتی بود که منتظر ورود آیت‌الله خمینی بودند. بنابه گزارش ساواک ایشان در ساعت 5 بعدازظهر در پی استقبال جمعیت کثیری از مردم وارد فیضیه شده و به منبر رفتند. استقبال به حدی بود که آیت‌الله خمینی مقداری از مسیر منزل تا مدرسه را با اتومبیل و بقیه را به ناچار با پای پیاده پیمودند. مخبرین ساواک جمعیت شنوندگان مراسم را «در حدود دویست هزار نفر» برآورد کرده و نوشتند: «در تاریخ قم چنین جمعیتی دیده نشده است» برق مدرسه در تمهیدی از پیش صورت گرفته، قطع شده بود. برگزارگنندگان مراسم موتور برقی آورده و دوازده بلندگو در مسجد اعظم، مدرسه فیضیه و صحن حرم حضرت معصومه (س) نصب کرده بودند. با تجربه‌ای که از ماجرای دوم فروردین به دست آمده بود، این بلندگوها مرتباً هشدار می‌دادند که «هرگاه اشخاص شعار بدهند یا صلوات بی‌موقع بفرستند آنها را با احترام خارج کنید». آیت‌الله خمینی پس از ورود به مجلس، به منبر رفته و سخنرانی بسیار تندی علیه شاه، دولت و اسرائیل ایراد نمودند. این سخنان تاریخی با ابراز احساسات شدید حضار مواجه شد. متن این سخنرانی چنین بود:

«الان عصر عاشوراست…. گاهی که وقایع روز عاشورا را از نظر میگذرانم این سئوال برایم پیش میآید که اگر بنی امیه ودستگاه یزید بن معاویه تنها با حسینع سرجنگ داشتند، آن رفتار وحشیانه و خلاف انسانی چه بود که در روز عاشورا با زنهای بی‌پناه و اطفال بیگناه مرتکب شدند؟ بچه خردسال چه تقصیر داشت؟ زنها چه تقصیر داشتند؟ نظرم این است که آنها با اساس سروکار داشتندع بنی‌هاشم را نمیخواستند، بنی امیه با بنی‌هاشم مخالفت داشتند، نمیخواستند شجره طیبه باشد. همین فکر درایران[وجود] داشت. اینها با بچه‌های شانزده - هفده ساله ما چه کار داشتند؟ سیدشانزده - هفده ساله[[1]] به شاه چه کرده بود؟ به دولت چه کرده بود؟ به دستگاههای سفاک چه کرده بود؟ لکن این فکر پیش می‌آید که اینها با اساس مخالفند، با بچه مخالف نیستند. اینها نمیخواهند که اساس موجود باشد، اینها نمیخواهند صغیر و کبیر ما موجد باشد.

اسرائیل دشمن اسلام و ایران

اسرائیل نمیخواهد در این مملکت دانشمند باشد، اسرائیل نمی‌خواهد دراین مملکت قرآن باشد، اسرائیل نمی‌خواهد دراین مملکت علمای دین باشند، اسرائیل نمی‌خواهد دراین مملکت احکام اسلام باشد. اسرائیل به دست عمال سیاه خود ،مدرسه[[2]] را کوبید.ما را می‌کوبند، شما ملت را می‌کوبند. می‌خواهد اقتصاد شما را قبضه کند، می‌خواهد زراعت و تجارت شما را از بین ببرد، می‌خواهد در این مملکت، دارای ثروتی نباشد، ثروتها را تصاحب کند به دست عمال خود. این چیزهایی که مانع هستند، چیزهایی که سد راه هستند، این سدها را می‌شکند، قرآن سد راه است، باید شکسته شود، روحانیت سد راه است، باید شکسته شود، مدرسه فیضیه سد راه است، باید خراب شود، طلاب علوم دینیه ممکن است بعدها سد راه بشوند، باید از پشت بام بیفتند، باید سرودست آنها شکسته شود و برای اینکه اسرائیل به منافع خودش برسد، دولت ما به تبعیت اسرائیل به ما اهانت میکند.

مفتخور کیست؟

شما آقایان قم، ملاحظه فرمودید آن روزی که آن رفراندوم غلط انجام گرفت و آن رفراندوم مفتضح انجام گرفت آن رفراندومی که چند هزار نفر بیشتر همراه نداشت،آن رفراندومی که برخلاف ملت ایران انجام گرفت، در کوچه‌های این قمع درمرکز روحانیت، در جوار فاطمه معصومه راه انداختند اشخاص را، چندنفر از بچه‌ها واراذل را راه انداختندع دراتومبیلها نشاندندو درکوچه‌ها گرداندند، گفتند: مفتخوری تمام شد، پلوخوری تمام شد. آقایان! ملاحظه بفرمائید، این وضع مدرسه فیضیه را ملاحظه کنید، این حجرات را  ملاحظه کنید، این اشخاصی که لباب عمرشان را دراین حجرات میگذرانند، آن اشخاصی که مواقع نشاطشان را دراین حجرات می‌گذرانند ان اشخاصی که بیش از سی - چهل الی صدتومان در ماه ندارند، اینها مفتخورند؟ آن اشخاصی که هزار میلیونشان یک قلم است، هزاران میلیونشان در جاهای دیگر است اینها مفتخور، زیاد نیستند؟ ما مفتخوریم؟ مایی که مرحوم آقای حاج شیخ عبدالکریم مان وقتی که فوت میشود آقازاده‌های آن [مرحوم] همان شب چیز نداشتند، همان شب شام نداشتند [گریه شدید حضار]، ما مفتخوریم؟ مایی که مرحوم اقای بروجردی مان،وقتی که از دنیا میرود ششصد هزار تومان قرض‌میگذارد، ایشان مفتخورند؟ اما انها که بانکهای دنیارا پرکرده‌اند کاخهای عظیم را روی هم ساخته‌اند و باز رها نمیکنند این ملت را، و باز دنبال این هستند که سایرمنافع این ملت را به جیب خودشان یا اسرائیل برسانند، اینها مفتخور نیستند؟ باید دنیا قضاوت کند، باید ملت قضاوت کند که مفتخور کیست.

نصیحت و اخطار به شاه

آقا! من به شما نصیحت میکنمع أی  جناب شاه! من به تو نصیحت میکنم، دست بردار از این کارها. آقا!اغفال دارند میکنند تورا. من میل ندارم که یک روز اگر بخواهند تو بروی، همه شکر کنند. من یک قصه‌أی رابرای شما نقل میکنم که پیرمردهایتان، چهل ساله‌هایتان یادشان است، سی ساله ها هم یادشان است. سه دسته - سه مملکت اجنبی- به ما حمله کرد: شوروی ، انگلستان آمریکا به مملکت ایران حمله کردند مملکت ایران را قبضه کردند، اموال مردم در معرض تلف بودع نوامیس مردم در معرض هتک بود، لکن خدا میداند که مردم شاد بودند برای اینکه پهلوی [[3]] رفت. من نمیخواهم تو اینطور باشی، نکن. من میل ندارم تواینطور بشوی، نکن! اینقدر با ملت بازی نکن! اینقدر با روحانیت مخالفت نکن. اگر راست میگویند که شما مخالفید، بد فکر میکنید. اگر دیکته میدهند دستت و میگویند بخوان، در اطرافش فکر کن، چرا بیخود، بدون فکر این حرفها را میزنی؟ آیا روحانیت اسلام، آیا روحانیون اسلام،اینها حیوانات نجس هستند؟ در نظر ملت ، اینها حیوان نجس هستندکه تو میگویی؟ اگر اینها حیوان نجس هستند پس چرا این ملت دست آنها را می‌بوسد؟ دست حیوان نجس را  می‌بوسد؟ چرا تبرک به آبی که او میخورد، میکنند؟ حیوان نجس را این کار میکنند؟! آقا ما حیوان نجس هستیم؟[گریه شدید حضار] خدا کند که مرادت این نباشد، خداکند که مرادت از اینکه "مرتجعین سیاه مثل حیوان نجس هستند و ملت باید از آنهااحتراز کند"، مرادت علما نباشند والا تکلیف ما مشکل میشود و تکلیف تو مشکل میشود. نمیتوانی زندگی کنیع ملت نمیگذارد زندگی کنی. نکن این کار را، نصیحت مرا بشنو. آقا! 45 سالت است شما شما،43 سال داری، بس کن، نشنو حرف این و آن را، یک قدری تفکر کن، یکقدری تامل کن! یک قدری عواقب امور را ملاحظه بکن! یکقدری عبرت ببر! عبرت از پدرت ببر. آقا! نکن اینطور! بشنو از من؛ بشنو از روحانیین، بشنو از علمای مذهب، اینها صلاح ملت را میخواهند، اینها صلاح مملکت را میخواهند. ما مرتجع هستیم؟ احکام اسلام ارتجاع است؟ آن هم "ارتجاع سیاه" است؟ تو انقلاب سیاه، انقلاب سفیددرست کردی؟ شما انقلاب سفید به پاکردید؟ کدام انقلاب سفید را کردی آقا؟چرا اینقدر مردم را اغفال میکنید؟ چرا نشر اکاذیب میکنید؟ چرا اغفال میکنی ملت را؟ والله اسرائیل  به درد تو نمیخورد، قرآن به درد تو میخورد.

امروز به من اطلاع دادند که بعضی از اهل منبر را برده‌اند در سازمان امنیت و گفته‌اند شما سه چیز را کار نداشته باشید، دیگر هرچه میخواهید بگویید، یکی شاه را کار نداشته باشید، یکی هم اسرائیل را کار نداشته باشید، یکی هم نگویید اسلام در خطراست. این سه تا امر را کار نداشته باشید هرچه میخواهید بگویید. خوب. اگر این سه تا امر را ما کنار بگذاریم،دیگر چه بگوییم؟! ماهرچه گرفتاری داریم از این سه تاست تمام گرفتاری ما.

آقا اینها خودشان میگویند، من که نمی‌گویم، به هرکه مراجعه میکنی، میگوید: شاه گفته، شاه گفته مدرسه فیضیه را خراب کنید، شاه گفته اینها را بکشید… آن مرد که [[4]] آمد در مدرسه فیضیه- حالا اسمش را نمی‌برم، آن وقت دستور دادم گوشهایش را ببرند، آن وقت اسمش را می‌‌برم[ابراز احساسات حضار] - آمد در مدرسه فیضیه فرمان داد، سوت کشید،تمام مستقر شدند در یک گوشه‌أی.گفت : منتظر چه هستید، بریزید تمام حجره‌ها را غارت کنید، تمام را از بین ببرید. گفت: حمله کنع حمله کردند. از ایشان بپرسی آقا چرا این کار را کردید؟ میگوید: اعلیحضرت فرموده: اینها دشمن اعلیحضرتند. اسرائیل دوست اعلیحضرت است؟ اینها دشمن اعلیحضرت هستند؟ اسرائیل مملکت را به باد می‌برد، اسرائیل سلطنت را می‌برد،[باکمک] عمال اسرائیل.

 شاه تحت تاثیر بهائیها

آقا، یک حقایقی درکار است من باز سرم دارد درد می‌گیردع یک حقایقی در کار است. شما آقایان درتقویم دوسال پیش از این یا سه سال پیش از این بهاییها مراجعه کنید درآنجا مینویسد: تساوی حقوق زن ومرد، رای عبدالبها استع آقایان از او تبعیت میکنند. آقای شاه هم نفهمیده میرود بالای انجا، میگوید: تساوی حقوق زن و مرد .آقا! این را به تو تزریق کردند که بگویند  بهایی هستی، که من بگویم کافر است، بیرونت کنند. نکن اینطور، بدبخت! نکن اینطور. تعلیم اجباری عمومی نظامی کردن زن رای عبدالبهاء است . آقا تقویمش موجود است. ببینید! شاه ندیده این را؟ اگر ندیده مواخذه کند از آنهایی که دیده‌اند و به این بیچاره تزریق کرده‌اند اینها را بگو. والله، من شنیده‌ام که سازمان امنیت در نظر دارد شاه را از نظر مردم بیندازد تا بیرونش کنند و لهذا مطالب را معلوم نیست به او برسانند. مطالب خیلی زیاد است، بیشتر از این معانی است که شما تصور میکنید. مملکت ما ، دین ما، در معرض خطر استع شما هی بگویید که "آقایان! نگویید: دین در معرض خطر است" ماکه نگفتیم دین درمعرض خطر است، در معرض خطر نیست؟! امااگر نگوییم شاه چطور است، چطور نیست؟ آقا یک کاری بکنید اینطور نباشد. همه چیز را گردن تو دارند میگذارند. بیچاره! نمیدانی آن روزی که یک صدایی درآمد، یک نفر از اینهایی که با تو رفیق هستند رفاقت ندارند اینها همه رفیق دارند، اینها دین ندارند، اینها وفا ندارند.

ربط بین شاه واسرائیل

تاثرات ما زیاد است، نه اینکه امروز عاشوراست و زیاد است، آن هم باید باشد، لکن این چیزی که برای این ملت دارد پیش میآید، این چیزی که در شرف تکوین است، از آن تاثرمان زیاد استع می‌ترسیم. ربط ما بین شاه واسرائیل چیست که سازمان امنیت میگوید: از اسرائیل حرف نزنید، از شاه هم حرف نزدنید، این دوتا تناسبشان چیست؟ مگر شاه اسرائیلی است؟ به نظر سازمان امنیت، شاه یهودی است؟ اینطور که نیست، ایشان میگوید: مسلمانم، ایشان که ادعای اسلام میکند محکوم به اسلام است، به حسب ظواهر شرع. ربط مابین اسرائیل….این ممکن است سری در کار باشد ممکن است آن معنایی که میگویند که سازمانها میخواهند آن را از بین ببرند، شاید راست باشد، احتمالش را نمی‌دهی تو؟ یک علاجی بکن، اگراحتمال میدهدی. یک جوری این مطالب را برسانید به این آقا، شاید بیدار بشود، شاید روشن بشود یکقدری. اطرافش را گرفته‌اند، شاید نگذارند این حرفها به او برسد. مامتاسفیمع خیلی متاسفیم از وضع ایران، از وضع این مملکت خراب، از وضع این هیات دولت، از وضع این وضعیتها از همه اینها متاسفیم. آقای شیرازی بیاید دعا کند من خسته شدم.»

آیت‌الله خمینی پس از خاتمه مراسم با بدرقه باشکوه مردم از مجلس خارج و به منزل رفتند. جمعیت حاضر در این مراسم پس از استماع سخنرانی آیت‌الله خمینی به آرامی محل را ترک کردند.

● عصر امروز مسجد هدایت تهران نیز شاهد جمعیتی در حدود 7000 نفر از دانشجویان و طرفداران نهضت آزادی بود. در این مراسم ناصر مکارم شیرازی سخنرانی کرد و دولت را به اتهام اقدام علیه مذهب به شدت مورد انتقاد قرار داد. گروهی از دانشجویان پس از خاتمه مراسم، از مسجد خارج شده و دست به تظاهرات زدند. آنها در حالی که شعار می‌دادند: «خمینی خمینی خدا نگهدار تو ـ بمیرد بمیرد دشمن خونخوار تو» از خیابان لاله‌زار گذشتند و به میدان سپه آمدند. بنابه گزارش ساواک جمعیت تظاهرکنندگان هر لحظه افزایش می‌یافت.

● مسجد هدایت امشب نیز برنامه داشت. آیت‌الله طالقانی در این مراسم شخصاً سخنرانی کرد و با تأکید بر تساوی و برابری انسان‌ها از هر نژاد و رنگ گفت: «تمام بشر، زن و مرد، سیاه و سفید در مقابل خدا یکسان خلق شده‌اند و کسی بر کسی برتری ندارد.» او به طور ضمنی فرعون و نمرود را با شاه مقایسه کرد و گفت فرعون هم، موسی (ع) را ارتجاع سیاه می‌نامید. طالقانی در واقع همه جوامع و همه حکام را مورد انتقاد قرار داد و معتقد بود که در «هر مملکت دیگری اگر مردم فقط در مساجد و کلیساها بروند و مشغول نماز و دعا بشوند، هیچ‌کس به آنها کاری ندارد ولی اگر می‌خواستند در امر حکومت دخالت کنند[...] به سیبری تبعید می‌شوند، به زندانها می‌افتند و مانند ایران، رادمردان را به نام توهین و اخلال نظم و ارتجاع سیاه به زندان می‌اندازند.» آیت‌الله طالقانی عزاداری امروز مردم و تظاهرات مذهبی ـ سیاسی آنها را ستود و مردم را دعوت به اتحاد و پیروی از علما کرد.

بنا به گزارش ساواک طالقانی در این خطابه هدف علما و جبهه ملی در مبارزه با دولت را یکسان قلمداد کرد و گفت: «چه علما و چه جبهه ملی فقط یک حرف دارند و آن اجرای قانون اساسی است که حکومت خودش وضع کرده است چه سران جبهه ملی و چه علما فقط همین را می‌خواهند.»

● حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی صبح امروز در منزل آیت‌الله بهبهانی به سخنرانی پرداخت. او نسبت به گسترش نفوذ بهائیت و یهودیان در ایران به شدت اعتراض کرد و در محکومیت واقعه مدرسه فیضیه گفت: «با جیپی که از پول مردم خریده‌اند، بلندگویی که از مالیات مردم مسلمان تهیه شده جلوی صحن قم ایستاده و می‌گفتند الو الو اینجا قم، قم را فتح کردیم. وضع آرام است. مردیکه! مگر قشون خارجی را شکست داده‌ای؟»

● حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی امشب نیز در دو مسجد سخنرانی کرد. ابتدا در مسجد آذربایجانی‌ها در حضور «سی الی چهل هزار نفر» به انتقاد از دولت پرداخت و نسبت به پایمال شدن آزادی بیان به شدت اعتراض کرد. او بر لزوم مشروطه و دموکراسی و انتخابات آزاد تأکید کرد و گفت: «تا دوره اول و دوم [مجلس شورای ملی] نمایندگان آن از طرف مردم انتخاب شدند و دیگر در هیچ دوره‌ای نماینده‌ای از طرف ملت انتخاب نشد و بصورت فرمایشی انتخاب شدند. او در بخشی از سخنان خود خطاب دولت گفت: «ای دولت با تو هستم گفته رسول خداست که می‌فرماید غضب و خشم ملت، نمونه‌ای از غضب و خشم پروردگار توست.» فلسفی در این سخنرانی، آرامش و نظم در تظاهرات امروز تهران را تحسین کرد و گفت: «مردم لیاقت آزاد بودن را دارند ولی آنها می‌ترسند آزادی به مردم بدهند زیرا دیگر جای ایستادن ندارند.» حجت‌الاسلام فلسفی ساعتی پس از خاتمه این سخنرانی در مسجد مؤیر به منبر رفت. او در اینجا نیز بر لزوم اجرای دقیق قانون تأکید کرد و با اشاره به بی‌نظمی‌ها در دستگاه قضایی کشور، دادگستری را آماج انتقادات تند خود قرار داد.

● آیت‌الله دستغیب هم امروز در شیراز در حضور جمعیت کثیری از اهالی سخنرانی تندی علیه رژیم کرد و با اشاره به فساد و فحشایی که در حال حاضر در اثر اقدامات ضددینی دولت در حال گسترش است، هیئت حاکمه را فاسد خواند. او نسبت به نفوذ روزافزون بهائیون در ایران به شدت اعتراض کرد.

● مردم تبریز نیز عاشورای امسال را به یک راهپیمایی ضدرژیم بدل کردند. از صبح امروز دستجات عزاداری به هم پیوستند و با حرکت به سمت بازار، اجتماع بزرگی تشکیل دادند. وعاظ در سخنرانی‌های خود رژیم را مورد انتقاد و بلکه مورد حمله قرار می‌دادند. نیروهای امنیتی و انتظامی حاضر در محل، تنها تماشاگر این صحنه‌ها بودند.

● در کنار همه تجمعات سوگواری که مبدل به یک تظاهرات سیاسی شده بود، دربار نیز مجلسی در کاخ گلستان ترتیب داد. عصر امروز مقامات دولتی و در رأس آنها نخست‌وزیر و هیأت دولت که پیش از ظهر شاهد تجمع گسترده مردم تهران بودند، در کاخ گلستان حضور یافتند. محمدرضا پهلوی نیز به این جمع اضافه شد.

• در گزارش كه امروز ساواك آبادان تهيه كرده خبر از تلاش روحانيون براى تأسيس ايستگاه راديويى ويژه تبليغ در قم داده است. به گزارش اطلاعات داخلى ساواك از آبادان، حجت‏الاسلام سيدحسين مكى، امام جماعت مسجد الزهراى آبادان امروز به تعدادى از معتمدين محلى گفته است كه براى جمع‏آورى كمكهاى مالى جهت تأسيس ايستگاه فرستنده راديو در قم اقدام كرده است و تاكنون مبالغى بدين منظور از طريق اهالى آبادان گردآورى شد. به گفته وى اگر دولت بخواهد از تأسيس دستگاه راديو در قم با آيت‏الله خمينى مخالفت كند، دستور تحريم راديو را خواهند داد و اين جريان خيلى لطمعه به دولت مى‏زند و بيشتر شورش مردم در سال گذشته در تهران به خاطر جلوگيرى از تأسيس راديو در قم بود. وى فقدان دستگاه تبليغاتى راديو براى علماى كشور شيعه را نادرست خواند.
• مأموران شهربانى شوشتر ساعت 30/2 صبح امروز حين گشت‏زنى در شهر، يك برگ اعلاميه چاپى مربوط به طرفداران آيت‏الله خمينى را در محل حيدرخانه شوشتر به دست آوردند كه از طريق رئيس شهربانى شوشتر براى رئيس اداره اطلاعات ارسال شد. در اين اعلاميه با اشاره به «فرارسيدن دوازدهم محرم، سالروز قيام ملت مسلمان ايران عليه دستگاه كفر و فساد» خطاب به شهداى 15 خرداد 42 تأكيد شده است كه «ما امروز به ياد شهادت جانگداز شما، پرچمهاى سياه بر در و ديوار مغازه و بازار خود نصب كرده‏ايم و به خونخواهى شما به خاطر تحقق هدف مقدس اسلام و قرآن عزيز از پاى نخواهيم نشست.»  اين اعلاميه با امضاى «مردم اهواز» توزيع شده است. اين در حالى است كه مجله ديپلمات در شماره جديد خود كه امروز منتشر شد درباره وقايع 15 خرداد 1342 نوشت: «نيمه خرداد همه را به ياد وقايع شوم نيمه خرداد سال گذشته مى‏اندازد كه جمعى از اراذل و اوباش به غارت و انهدام مراكز فرهنگى و عمومى و ورزشى پرداختند و خسارت عظيمى به شهر تهران وارد ساختند.
• صبح امروز در ادامه محاكمه اعضاى نهضت آزادى، چهل و پنجمين جلسه دادگاه به دفاعيات مهندس مهدى بازرگان اختصاص يافت. وى در دفاعيه ناتمامى گفت: «امروز به اصل مطلب مى‏پردازم. ما طرفدار قانون اساسى هستيم؛ اما طرفدارى ما از قانون اساسى، طرفدارى از بعضى اصول آن نيست. طرفدار سلطنت تنها نيستيم. طرفدار همه اصول آن مى‏باشم.».پس از آنكه رئيس دادگاه مانع از ادامه سخنان بازرگان شد و مطالب وى را بى‏ارتباط به موضوع دفاع مى‏دانست، بازرگان نيز از ادامه دفاع خوددارى كرد و در پايان طى نامه‏اى كه سرهنگ غفارى، وكيل مدافعش، آن را قرائت كرد اعلام داشت كه «رئيس ادگاه مانع از صحبت و دفاع از وى گرديده حق متهم را سلب كرده است.».در همين حال، سيدابوالحسن طالقانى، فرزند آيت‏الله طالقانى امروز درباره محاكمه سران نهضت آزادى ابراز داشت كه «فشار دستگاه حكومت بر نهضت آزادى در اين روزها فوق‏العاده طاقت‏فرسا شده به طورى كه تشكيلات نهضت متلاشى شده و افرادى هم كه در گذشته با ما همكارى داشته‏اند ديگر آن دلبستگى سابق را ندارند. به اين ترتيب حوزه‏ها در وضع فعلى تعطيل و فعاليت فقط منحصر به تماسهايى شده تا اخبار مورد حاجت را به يكديگر اطلاع دهند.». او افزود: «اين دادگاه كاملاً با يك روح استبداد محاكمه را ادامه مى‏دهد و مسلما همه اين متهمان در اين دادگاه به زندانهاى طولانى محكوم خواهند شد.»
• برپايه گزارش ساواك، درباره تراكتهايى كه نهضت آزادى در روز 12 ماه محرم منتشر نموده از وى سؤال شد كه منظور از ذكر اين جمله «شهداى اين روز، مى‏دانيد زير لب چه زمزمه مى‏كردند؟ مى‏گفتند بدون سلاح نمى‏توان جنگيد» چه بوده است؟ او گفت: اين معنى را مى‏رساند كه در آينده اگر بخواهيم بدون سلاح مبارزه كنيم جز كشته شدن فايده‏اى نخواهد داشت و نتيجه گرفت افراد آزاديخواه براى ادامه مبارزه حتما بايستى مسلح باشند.
• جوليوس هولمز، سفيركبير ايالات متحده امريكا شب هنگام در تهران و در كاخ نخست‏وزيرى، ديدار حسنعلى منصور رفت. در اين ملاقات، درباره مقدمات سفر شاه و غيره به ايالات متحده كه از فردا آغاز مى‏شود، گفتگو شد. در همين حال، وزير امورخارجه امريكا به سفارتخانه‏هاى اين كشور دستور داد كه به خسرو قشقايى، ساكن آلمان در هنگام سفر شاه به امريكا روا ديد ورود اعطا نشود. سوابق گذشته وى نشان مى‏دهد كه در سفرهاى گذشته شاه، وى ايجاد دردسر و مزاحمت مى‏كرده است.
• حسين مهدوى كه در گزارش ويليام گرين ميلر، دبير دوم سفارت امريكا  در تهران، از وى به عنوان رهبر جبهه ملى ياد شده امروز در منزلش درباره ديدار تيم تحقيق دانشگاه تهران از مناطق اصلاحات ارضى گيلان و مازندران اظهار داشت: «از زمينهاى زمنيداران بزرگ در گيلان فقط زمينهاى خانواده امينى تقسيم شده است. زمينهاى ديگر زمينداران بزرگ هنوز تقسيم نشده است، آشوب قابل‏توجهى در مياندهقانان گيلان وجود داشت و زمينداران براى زندگى كردن رهبران دهقانان از تاكتيكهاى قانونى استفاده مى‏كردند و براى جلوگيرى از اجرا شدن قانون از تاكتيكهاى معمول؛ رشوه دادن به مقامات ثبتى و كارگزاران پايين رتبه وزارت دادگسترى بهره مى‏جستند. دكتر مهدوى گفت: گيلان در گذشته مركز فعاليت كمونيستى بوده است و وى متوجه علائم برانگيخته شدن مجدد احساسات هوادارانه كمونيستى شده است.» اين گزارش با نقل مهدى و مى‏افزايد: براساس مقايسه دهكده هايى كه ده سال قبل مطالعه شده بودند، با همان دهكده‏ها كه اكنون مطالعهمى شوند، مى‏توان نتيجه گرفت كه افزايش مشخصى در توليد كشاورزى وجود داشته است. در يك دهكده در مازندران، درآمد سرانه ساليانه كمى بالاتر از سيصد دلار بود و از اين دهكده سه هزار نفرى، چهار نفر در دانشگاههاى آلمان غربى تحصيل مى‏كردند و ده نفر در دانشگاه تهران. ولى دكتر مهدوى متذكر شد كه موفقيت اين دهكده به خاطر تلاشهاى دهقانان بوده و ارتباط كمى با كمك دولت دارد. به گفته مهدوى، گيلان و مازندران به طور كلى در وضعيت خطرناكى به لحاظ سطح توقع مى‏باشد و اگر دولت قويا اصلاحات ارضى را تا به آخر دنبال نكند، آشوب وخيمى مى‏تواند به وجود آيد.
• شايعه كيهان اينترنشنال محافل سياسى را به تكاپو انداخت. گزارش اطلاعات داخلى ساواك حاكى است: در دنبال شرفيابى هيئت اجراييه حزب ايران نوين [به حضور شاه] در بعضى محافل تهران شايع شده است كه شاهنشاه د ر اين شرفيابى فرموده‏اند كه رهبرى حزب را شخصا به عهده خواهند گرفت و همچنين اظهار تمايل فرموده‏اند كه جلسات هيئت اجراييه حزب هرچند يكبار در حضور معظم له تشكيل شود. اين شايعه مخصوصا پس از انتشار شماره روز يكشنبه كيهان اينترنشنال افزايش يافت. بنابراين گزارش، كيهان اينترنشنال با حروف درشت شايعه مربوط به قبول رهبرى حزب از طرف شاهنشاه را درح كرده بود ولى روز گذشته مجبور به توضيح شد. ولى همان انتشار كافى بود كه موضوع در همه محافل پخش گردد. وزير كشور باز هم از جانب دولت مدعى دخالت دادن مردم در كارهاى مربوط به خودشان شد.
• جواد صدر امروز گفت: دولت علاقه‏مند است كه اين ماده از برنامه خود را كه دخالت دادن مردم در كارهاى مربوط به آنهاست به بهترين وجهى عملى سازد و در حال حاضر قائم‏مقامى انجمن شهر نه فقط بر مشكلات كار، افزوده است بلكه رويه نامطلوب تمركز امور را تشديد كرده است. وى افزود: امور شهر بايد به دست خود مردم اداره شود و وزارت كشور لايحه جديد تشكيل انجمن شهر را به پارلمان خواهد داد.
• وزير كشاورزى قانون اصلاحات ارضى را مترقى و متناسب با زمان، انقلابى دانست كه رسوم كهنه و پوسيده چندين هزار ساله را از بين مى‏برد. وى تأكيد كرد كه اين قانون عليه هيچ شخص و هيچ طبقه نيست و فقط براى اصلاح وضع اجتماعى مملكت است و متناسب با زمان و حافظ منافع خرده‏مالك و كشاورز است.
• نماينده روزنامه‏نگاران ايرانى در مجمع ساليانه انجمن بين‏المللى روزنامه‏نگاران ادعا كرد كه مبوعات ايران كه حتى در دوره‏هاى پس از جنگ دوم جهانى مظهر برازنده‏اى براى حفظ حقوق ملل و صلح بوده‏اند، اطمينان دارند كه مطبوعات جهانى در همه مواقع از مساعى ما براى حفظ آزادى و حقوق خود و پيشروى در راه انقلاب و تحول به رهبرى شاه كه مورد پشتيبانى كامل ملت ايران است، حمايت لازم را خواهد كرد. بهرام شاهرخ افزود: مطبوعات ايران مولد انقلاب بزرگ و عميق ما هستند ما نيز با هرگونه تجاوز و اختناق مخالفيم.