گزارش ساواک از بروز اختلاف میان آیت الله میلانی و آیت الله قمی در مشهد 27/3/1342

گزارش محترما ساواك خراسان پيرامون فعاليتهاى آيات‏اله ميلانى و قمى در مشهد و تضادى كه بين دو نفر روحانى مورد بحث در آن شهرستان وجود دارد و پس از مراجعت قمى به مشهد دامنه اين اختلافات توسعه يافته گزارش تهيه و بمنظور بهره‏بردارى از تضاد موجود بين اين دو نفر پيشنهاداتى نموده است كه عينا جهت استحضار بشرح ذيل بعرض ميرساند: 1ـ ترتيبى داده شود كه آيت‏اله ميلانى كه شخص محتاط و واقف بسياست روز ميباشد بطور غير محسوس با مقامات عاليه ساواك ارتباط داشته باشد و اگر روابط قمى و ميلانى بهمين نحو ادامه يابد دير يا زود اختلاف آنها علنى خواهد شد و چون طرفداران قمى از افراد عامى تشكيل و در اقليت هستند يقينا در مقابل ميلانى با شكست مواجه خواهند شد. 2ـ درباره قمى محدوديت‏هاى بيشترى قائل و اين عمل با يك سلسله تبليغ منفى بر عليه او امكان‏پذير است زيرا هم اكنون در ميان مردم مشهد اظهار عقيده ميشود كه قمى هنوز همان مطالب كهنه و فراموش شده را عنوان ميكند كه هيچ گونه اثرى نداشته و كسى رغبت استماع آنرا ندارد و آزاد يا زندان بودن او در وضع مردم مشهد موثر نيست كه اكثرا انتشار دهنده اين تبليغات طرفداران ميلانى هستند. 3ـ چنانچه فعاليت قمى گسترش پيدا كند سيد محمود طباطبائى (پسر او) كه كليد افكار و اعمال اوست بازداشت و يا مدتى از مشهد اخراج و بموازات اين عمل سيد محمد على ميلانى كه همه تلاشش حفظ موقعيت و بزرگ داشت پدرش ميباشد با تدابير لازم با دستگاه مرتبط و غير مستقيم تقويت شود. 4ـ به خواستهاى اساسى ولى كوچك ميلانى از قبيل ممنوعيت فروش مشروب در طرقبه. كمك بطلاب و عفو طلاب سرباز در حدود مصالح عاليه كشور ترتيب اثر داده شود. 5ـ ترتيبى فراهم شود كه روابط آيت‏اله كفائى. سبزوارى كه از طرفداران دولت است با ميلانى حسنه گردد و روشى اتخاذ گردد كه تضادى در ميان آنان ايجاد نشود. 6ـ بمرور افراد ماجراجو كه در لباس روحانيت و قيافه ديانت با او تماس دارند از دور او پراكنده و چون ميلانى شخص منطقى و مال انديش و شعور درك مسائل سياسى را دارد ميتوان او را متقاعد كرد و بمرور زمان از اين گروه جدا نمود و چنانچه اين موفقيت نصيب گردد ميتوان مطمئن بود كه قسمت مهمى از نيروى روحانيون مخالف متزلزل شده است. 7ـ مجمع محدثين مشهد كه اعضاء وعاظ مبرز و معروف مشهد و از طرفداران و مجرى نيات ميلانى هستند غير مستقيم دستگاه را در اختيار بگيرند و چون زبان و قدرت ميلانى تبليغ اين وعاظ ميباشد ميتوان با رهبرى صحيح مجمع ضمن اجراى منويات عاليه دولت و با توجه بموقعيت زمان و مكان نتايج مطلوبى بدست آورد كه در اين زمينه ساواك خراسان موفقيت‏هائى كسب نموده و در صورتى كه اين ماده مورد تصويب قرار گيرد طرح آن تقديم خواهد شد. 8ـ بديهى است در ميدان مبارزات براى خنثى كردن و تجزيه نيرو الزام آور است كه براى سازشكاران امتيازاتى قائل بوده و با توجه به محاظ بودن دستگاه به روحانيون چنانچه ترتيبى براى ميلانى قائل شود قادر است اعمال او را كنترل نمايد لذا مسائلى از قبيل قائل به شخصيت و تماس مقامات عالى رتبه دولتى با وى قسمت اعظم نيات ميلانى را كه همان كسب شهرت و شخصيت است تامين نموده مطمئنا مشاراليه چنين شرايطى را بر گوشه‏گيرى و طرد از محيط سياسى و اجتماعى و بى‏اعتنائى مقامات عاليه دولتى ترجيح خواهد داد. 9ـ چون رقابت شديدى ميان ميلانى و خمينى وجود دارد چنانچه روشى اتخاذ كه لااقل فعاليتهاى خمينى محدود گردد ميلانى ساكت خواهد بود و اگر خمينى مجددا شروع بفعاليت و اعلاميه‏اى منتشر سازد ميلانى فقط بخاطر رقابت و حفظ موقعيت و ارضاى تمنيات طرفداران خود مبادرت به صدور اعلاميه ميكند كه چون اين ساواك در حوزه قم بينش ندارد نميتوان اظهار نظر نمود ولى با توجه باطلاعاتى كه ساواك خراسان از روابط روحانيون قم دارد آيت‏اله شريعتمدارى را ميتوان با روش صحيح از گروه خمينى جدا نمود و گويا مشاراليه باطنا با خمينى روابط حسنه‏اى ندارد. تهيه كننده. رئيس بخش 27 /3 /42

قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک جلد سوم زندان
 
تعداد بازدید: 1235

آرشیو اسناد