گزارش محرمانه ساواک به تمامی مقامات این اداره در مورد توزیع اعلامیههای مختلف روحانیون بر ضد دولت پهلوی 6/4/1342
گيرنده : مقامات ساواك بترتيب سلسله مراتب تاريخ : 6 /4 /42
فرستنده : 333 (اداره بررسيها)
موضوع : روحانيون
محترما معروض ميدارد در هفته گذشته نشريههاى جديدى از طرف روحانيون مخالف بر ضد دولت منتشر و توزيع گرديد كه مهمترين آنها اعلاميه شماره يك شوراى مركزى روحانيت تهران و نشريهاى بنام هدف روحانيون از مبارزه اخير و اعلاميه آيتاللّه محمدرضا گلپايگانى بود.
در اين اعلاميهها اتهاماتى كه به روحانيون مخالف دولت وارد آمده از قبيل جلوگيرى از پيشرفت اجتماعـ همكارى با عناصر خارجى و امثال آن غير واقعى تلقى و ضمنا كوشش شده هدف اصلى اقدامات آنها را باصطلاح برقرارى حكومت قانونى و بر طرف كردن رژيم ديكتاتورى معرفى نمايند.
اين تغيير روش روحانيون كه بر خلاف گذشته روى مخالفت با اصلاحات ارضى و آزادى زنان تكيه نميكنند بر اثر آنست كه متوجه شدهاند با پيروى از شعارهاى كهنه جامعه روحانيت شيعه را حداقل در نظر طبقات مترقى و روشنفكر لكهدار ساختهاند در صورتيكه با تكيه بر شعار آزادى و مخالفت با ديكتاتورى ميتوانند پشتيبانى طبقات مزبور را نيز جلب نمايند. و البته اين تغيير روش تا اندازهاى براى روحانيون مفيد واقع شده و اقدامات آنان مورد تائيد عدهاى از روشنفكران مخالف دولت قرار گرفته است.
در نشريهاى كه بنام جامعه روحانيت ايران منتشر گرديده هدفهاى روحانيون بشرح زير معرفى شده است.
1ـ مبارزه با هرج و مرج و قانون شكنى.
2ـ مبارزه بر ضد اقليتهاى ضد اسلامى (بهائيان) و كشور اسرائيل.
3ـ دريدن ماسك اصلاحات دروغى.
در قسمت سوم گفته شده اصلاحاتى كه دولت ادعاى انجام آن را ميكند اصلاحات واقعى و صيحيح نيست و مقصود دولت از پيش كشيدن اين كار خدمت بملت نميباشد.
دراين قسمت همچنين گفته شده كه روحانيون با اصلاحات مخالف نيستند و عقيده دارند كه اصلاحات ميبايست با رعايت احكام اسلامى صورت گيرد.
علاوه بر اعلاميههاى ياد شده قرار است اعلاميه ديگرى هم بامضاى چند نفر از روحانيون طراز اول ايران از قبيل آياتاللّه شريعتمدارى ـ گلپايگانى ـ نجفى ـ بهبهانى ـ خوانسارى ـ آملى و آشتيانى خطاب بملت مسلمان ايران چاپ و منتشر گردد.
در اين اعلاميه كه فعلاً مينوت آن حاضر است گفته شده روحانيون فقط در صورت بركنارى دولت فعلى و آزادى بازداشت شدگان اخير حاضر بمذاكره ميباشند و در غير اينصورت باقدامات خود ادامه خواهند داد.
در بين روحانيون گفته ميشود در صورتيكه تصميم باصلاح گرفته شود برنامه كار چنين است كه دولت بعدى طى اعلاميهاى بملت اطلاع خواهد داد كه انتخابات را شروع و حسب الامر مبارك ملوكانه لوايح اخير را بمجلس ارجاع خواهد كرد. و بدين ترتيب موضوع اختلاف منتفى خواهد شد.
ضمنا روحانيون در نظر دارند كه بعنوان پيشوائى مذهبى و رهبرى ملت مسلمان ايران شكوائيهاى براى سازمان ملل متحد فرستاده اظهار دارند كه دولت ايران ملت را در حال خفقان نگاه داشته است. بعلاوه در خواست كنند كه نمايندهاى از طرف سازمان براى رسيدگى و تحقيق محلى بكشور ايران اعزام گردد.
آيتاللّه بهبهانى با مشورت چند نفر از روحانيون طراز اول تصميم گرفته تلگرافى را كه شيخ شلتوت بمناسبت جريانات اخير بنامبرده مخابره و طى آن اظهار همدردى كرده پاسخ گويد و از مشاراليه تشكر نمايد. قرار است پاسخ تلگراف مزبور بوسيلهاى بخارج از كشور فرستاده شده از آنجا مخابره گردد.
در هفته گذشته عدهاى از بازاريها و اطرافيان آيتاللّه بهبهانى اظهار ميداشتند كه تلگرافهاى زيادى از نقاط مختلف كشور بعنوان همدردى با روحانيون مخابره و طى آنها در خواست آزادى خمينى شده است و اين اقدام تلگراف كنندگان باصطلاح يك عمل متقابل در برابر آن عده از اهالى شاهدوست مملكت است كه بوسائل مختلف انزجار خود را از حوادث 15 خرداد ابراز داشتهاند.
از چندى قبل مسئله بهائىگرى مورد توجه مراجع مذهبى و طبقات مختلف مردم قرار گرفته و مخالفين دولت سعى كردهاند چنين وانمود سازند كه گويا زمامداران كشور افراد بهائى را تقويت ميكنند و اين ادعاء در ميان افراد عادى ملت و حتى گروهى از روشنفكران نيز مورد قبول واقع شده و در روح آنان اثر گذاشته است خصوصا انتصاب اخير تيمسار دكتر شفقت كه شهرت ببهائى گرى دارد بسمت رياست ستاد نيروهاى زمينى بتقويت چنين فكرى كمك كرده است.
در روزهاى اخير شايعه بهائى بودن تيمسار دكتر شفقت1 نخست در محافل مطبوعاتى و پس از آن از ميان مراجع مذهبى و متعصبين دينى منتشر شده و حتى گفته ميشود كه اين انتصاب بدان جهت صورت گرفته تا با اطمينان خاطر بيشترى روحانيون و مراكز مذهبى، و سرانجام طرفداران دستگاه روحانيت بالاخص هوا خواهان آيتاللّه خمينى را سركوب نمايند.
رويهمرفته انتصاب ياد شده در بين مردم انعكاس خوبى نداشته است.*
تهيه كننده
رئيس بخش شهابى 6 /4
رئيس ادار سوم
مدير كل اداره سوم (نامفهوم) 6 /4
معاون ساواك
در پرونده كلى روحانيون بايگانى شود. شهابى 2 /5
آقاى شهابى 31 /4