بازگشت دکتر مصدق به جبهه ملی و گزارش ساواک از این رویداد 23/3/1343

شماره : 399/ ك ـ 14 /3 /42 تاريخ : 23 /3 /43 موضوع : جبهه ملى در طول سال گذشته و چند ماه اخير جبهه ملى در ايران با شكستهاى بيشمارى روبرو شده است. بنظر ميرسد كه اخيرا دكتر مصدق كه متوجه اين اوضاع شده است خودش را داخل معركه كرده و در نظر دارد كه دوباره بسازمان جبهه سروسامانى بدهد در نامه اخيرش به هيئت اجرائيه جبهه ملى شديدا بسياست‏هاى آنها و بيرون نگاهداشتن سوسياليستها و توده‏ايها از جبهه حمله كرده است. ولى بنظر ميرسد كه عده‏اى در داخل جبهه هنوز با ورود دستجات سياسى بصورت احزاب واحد به جبهه مخالفند. گفته ميشود كه مصدق شخصا ميكوشد كه سوسياليستها را وارد جبهه كند. او گفته است كه ملكى بايد عضو هيئت اجرائيه باشد. ملكى فقط در صورتى حاضر بشركت در جبهه خواهد بود كه او را بصورت نماينده رسمى سوسياليستها بشناسند. قطعنامه‏هاى كنگره سوسياليستها در عرض دو هفته آتيه در مجله سوسياليسم چاپ خواهد شد. بعد از كنگره يك سمينار براى مذاكره و تبادل نظر با توده‏ايها و جبهه ملى‏ها تشكيل شده بود. توده‏ايهايى كه شركت كرده بودند آنهائى بودند كه با شوروى قطع رابطه كرده و از چين طرفدارى ميكنند. عده زيادى از اينها اصلاً از حزب اخراج شده‏اند و گويا تعداد آنهائى كه هنوز به مسكو وابسته هستند بسيار قليل است. اين وضع كاملاً واضح است و نزديكى فعلى مسكو و ايران ميباشد. ايده بوجود آمدن يك جبهه واحد سوسياليستى كه در آتيه بتواند با جبهه ملى كار كند در اين سمينار حلاجى شده بود. بعضى از جبهه ملى‏هاى حاضر (دكتر راسخ عضو هيئت اجرائيه جبهه در اروپا) رسما با اين ايده مخالفت كرده و گفته بود كه ما تا جان در بدن داريم از تز انحلال پشتيبانى خواهيم كرد (تز انحلال از ساخته‏هاى خنجى است و او خودش مدتى پيش تشكيل و در عين حال انحلال يك حزب سوسياليست را در داخل جبهه اعلان كرده بود طرفداران اين تز ميگويند كه تمام احزاب سياسى بايد خود را در داخل جبهه منحل كنند). توده‏ايهاى طرفدار چين كه در حال حاضر به هر درى ميزنند تا شايد با يك دسته سياسى ائتلاف كند با خوشحالى از ايده جبهه واحد پشتيبانى كرده بودند وجود ملكى و رابطه او با سوسياليستها هم اشكالى پيش نياورده بود چون اصلاً صحبتى از او نشده بود. بهرحال فعلاً نظر طرفين اين است كه جبهه واحد داراى ايدئولوژى واحدى نخواهد بود بلكه سوسياليستها و توده‏ايها هر يك ايدئولوژى خود را نگهداشته و در جبهه واحد فقط در مقابل مسائلى كه در آن هر دو انتره دارند كار خواهند كرد. مسئله جالب اين است كه در اين اواخر سوسياليستها از نظر تئوريك مى‏گويند كه در اختلافات چين و شوروى حق با چين است. توده‏ايها قرار است به زودى يك جلسه مشورتى ميان خودشان داشته باشند و در آن روى مسئله تشكيل جبهه واحد تصميم نهايى بگيرند. سوسياليستها به آتيه بسيار بسيار اميدوارند كه در حال حاضر بتوانند توده و جبهه را در سايه خود قرار داده و همگى مخالفين را در برگيرند. توضيح نمايندگى : اگر مصدق واقعا از ملكى پشتيبانى نمايد ملكى و با او سوسياليستها جبهه ملى را تحت الشعاع قرار خواهند داد. چون ملكى مرد بسيار باهوش و واقع‏بينى است. به بخش 312 جهت اطلاع

قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک جلد ششم تبعید
 
تعداد بازدید: 1704

آرشیو اسناد