پیگیری احوال و وضعیت امام خمینی(ره)،آیتالله قمی(ره) و آیتالله محلاتی در زندان از سوی آشنایان ایشان و تلاش علما برای رفع اختلاف بین امام خمینی(ره) و آیت الله شریعتمداری 4/4/1342
از : مشهد تاريخ : 4 /4 /42
به : تهرانشماره : 4078
طبق گزارش مأمور ويژه دو نفر از نزديكان آيتاللّه ميلانى در تاريخ 29 /3 جارى در منزل شخصى به نام فقيهى كه او هم از دوستان ميلانى مىباشد اظهار مىدارند كه به طورى كه آيتاللّه شريعتمدارى و آيتاللّه بهبهانى نامههايى براى ميلانى ارسال داشته و تحولات اخير را به اين شرح اعلام نمودهاند.
به طورى كه شريعتمدارى نوشته است در ملاقاتى كه ايشان از سه نفر آيتاللّه بازداشتى خمينى و قمى و محلاتى نمودهاند وضع آنها رضايتبخش بوده و در ضمن تماس نمايندهاى از دربار حضور يافته و نظر علما را خواستار شدهاند و حتى تقاضاى مذاكره آشتى را مطرح نموده است و به آقاى شريعتمدارى پيشنهاد شده كه با وساطت چند نفر از علماى نجف كه بهعنوان حكم تعيين خواهند شد به اختلافات موجود خاتمه داده شود آقاى شريعتمدارى در پاسخ گفته است كه بدون حضور آيتاللّه خمينى مذاكرهاى نخواهد شد و بهعلاوه با اين دولت نيز مذاكره نخواهيم كرد و بهعلاوه در طى اين چند روز بعد از وقايع خرداد ايشان تأييد كردهاند كه مجددا عدهاى از بازارىهاى تهران به ايشان مراجعه كرده و موافقت خود را به اعتصاب براى آزادى زندانيان اعلام داشتهاند همچنين در اين نامه وضع بازار مشهد سؤال شده كه آيا با علما همكارى خواهند كرد يا خير كه از جواب آقاى ميلانى اطلاعى در دست نيست البته ايشان روز اعتصاب احتمالى را هم از سهشنبه جارى اعلام نمودهاند.
در نامه ارسالى آيتاللّه بهبهانى متذكر گرديده است كه در مذاكرات بعدى ميان علما و نماينده دربار توافقهايى شده و دولت حاضر شده است فقط دو اصل از اصول ششگانه را قبل از افتتاح مجلس اجرا نمايد همچنين موافقت شده كه آيتاللّه خمينى را به شرط آنكه اعلاميهاى عليه دربار و دولت صادر نكند آزاد نمايند همچنين با تعويض دولت نيز موافقت شده ولى علما اين پيشنهادات را نپذيرفتهاند و گفتهاند كه اولين شرط الغاء اصول ششگانه است كه آن هم مورد موافقت دربار و دولت نمىباشد همچنين اظهار شده كه بالاخره توافق شده كه عدهاى از علما از مراكز روحانيت در اين مذاكرات شركت نمايند و از آن جمله يكى آيتاللّه ميلانى است كه چگونگى طى نامه برايش ارسال گرديده است آقاى بهبهانى در خاتمه نامه ذكر نموده كه به طورى كه من فكر مىكنم و دوستانم پيشنهاد نمودهاند از دكتر امينى1 دعوت شده كه كابينه را تشكيل دهد ولى وى شرايط خود را به اين شرح اعلام داشته.
1ـ اخذ آزادى كامل در مورد امور روحانيون.
2ـ عوايد نفت در اختيار دولت قرار گيرد و دولت در خرج آن مختار باشد.
3ـ اعليحضرت همايونى به عنوان استراحت يكى دو هفته كشور را ترك فرمايند تا هيجانات موجود خاتمه پذيرد كه اين پيشنهادات مورد قبول واقع نگرديده ولى آنچه مسلم است حكومت آقاى علم2 ناپايدار مىباشد. 410 ـ 4 /4 /42 هاشمى
طبق دستور تيمسار رياست اقدام شد. 6 /4 /42 اين نسخه در پرونده تظاهرات 15 خرداد و نسخه ديگر در پرونده آيتاللّه شريعتمدارى بايگانى شود. 6 /4 شهابى
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک جلد هفتم بازتابها - استانها و خارج کشور