«جامعه روحانیت ایران شرکت در انتخابات فرمایشی را جایز نمی‌داند»

ساواک در گزارشی مورخ 5 شهریور 1342 می‌نویسد: «دو برگ اعلامیه به مضمون «جامعه روحانیت ایران شرکت در انتخابات فرمایشی[1] را جایز نمی‌داند...» که به پیوست تقدیم می‌گردد، روز 5 /6 /42 توسط آقای سیدجعفر سیدان در جلوی مدرسه نواب توزیع می‌گردید و ایشان اظهار می‌داشتند که این اعلامیه‌ها را از طلبه دیگری از همان مدرسه [به]نام افتخارزاده که مدتی هم بازداشت بوده است، گرفته‌اند. ...»[2]

«پیروزی از آنِ ما است»

ساواک در گزارشی به تاریخ 3 شهریور 1342 می‌نویسد: «طبق اطلاع، شخصی به نام شیخ علینقی قادری از طلبه‌های مدرسه فیضیه قم اظهار داشته که طلبه‌هایی که [بعد] از مدت‌ها تفرقه خبر آزاد شدن آقای خمینی را شنیدند از شهرستان‌ها و اطراف در قم گرد هم جمع شده و فعالیت خود را به پشتیبانی از علماء اعلام [آغاز کردند] و مصمم شدند که تقاضایی از دولت بکنند که ناگهان خبر محصور بودن آقایان خمینی و شریعتمداری و میلانی به قم می‌رسد.[1] سپس [نزد]آقای گلپایگانی رفتند که در این‌باره مشورت کنند.

جشنی برای مشروطیت

پس از حدود چهل روز، امام از زندان آزاد شدند و مردم برای دیدن ایشان به تهران هجوم آوردند که پس از دو روز مجدداً امام ممنوع‌الملاقات شدند و این مسأله با جشن سالگرد مشروطیت مواجه شده بود که طلاب قزوین در مدرسه «التفاتیه» به این بهانه تصمیم گرفتند آزادی امام را جشن بگیرند. خود رژیم هم در آن سال اهمیت زیادی به جشن مشروطیت داده بود و این طور جلوه می‌داد که سلطنت پهلوی در ادامه مشروطیت و آزادیخواهی ناشی از آن است. ما نیز هماهنگ کردیم که در صورت دستگیری، همه بگویند که برای مشروطیت جشن گرفته‌ایم.

نقش شهید مهدی عراقی در قیام 15 خرداد 1342

مهدی عراقی از جمله شخصیت‌های اثرگذار در تاریخ انقلاب اسلامی است. او که قبل از آغاز نهضت امام خمینی در گروه فدائیان اسلام مبارزه می‌کرد، از نخستین روزهای نهضت بدان پیوست و تا پیروزی انقلاب اسلامی به مبارزه ادامه داد. محمدمهدی ابراهیم‌عراقی فرزند غلامعلی؛ اول فروردین 1309 در محله پاجنار تهران متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه حافظ و بخشی از تحصیلات متوسطه را در دبیرستان مروی و دارالفنون گذراند، اما به‌ علت مشکلات مالی ترک ‌تحصیل کرد و برای کار وارد بازار تهران شد. [1]

واکنش جامعه روحانیت به آزادی نسبی امام خمینی

«پس از انتقال آیات‌الله خمینی - محلاتی و قمی به منازل خصوصی و ملاقات عده‌ای از طبقات مختلف مردم در همان روز اول با آنان، در تهران و شهرستان‌ها و حتی در کشور عراق به سرعت انتشار یافت که آیات‌الله مزبور آزاد شده‌اند و بین روحانیون و دولت تفاهمی ایجاد گردیده است و آیت‌الله نوری[1] نیز تلگراف‌هایی برای آیات‌الله حکیم - شاهرودی و خوئی به عراق مخابره و به آیات نامبرده اطلاع داد که زندانیان آزاد شده‌اند و سه نفر آیات‌الله مذکور در پاسخ به تلگراف وی از آزادی روحانیون اظهار خوشوقتی نمودند.

سینما به مثابه «مکتب فساد و جرم و جنایت در ایران»!

ساواک در گزارشی به تاریخ 25 مرداد 1341 با موضوع «سینمای آبادان» می‌نویسد: «آقایان حجت‌الاسلام سنابادی و... از روحانیون آبادان به قم آمده و در منزل آیت‌الله شریعتمداری می‌باشند. نامبردگان به منظور جلوگیری از افتتاح سینمای جدید در آبادان که بین دو مسجد و نزدیک دبستان دخترانه واقع شده به ایشان مراجعه کرده‌اند و گویا قبلاً به استانداری آبادان مراجعه و استانداری جواب داده این امور به شما مربوط نیست. لذا به آقای شریعتمداری متوسل شده‌اند. آقای شریعتمداری گفته‌اند در مورد استاندار به ایشان خواهم گفت که رفع اهانت از شما بشود و در مورد سینما هم نماینده دولت خواهد آمد....»[1]

فیلم: سیاست ترویج فرهنگ غربی در آموزش به کودکان و نوجوانان

در ادامه اجرای انقلاب سفید، سازمان‌های مختلفی تربیت کودکان و نوجوانان را بر عهده گرفته بودند، از جمله فرح پهلوی. یکی از اقدامات فرح راه‌اندازی پیشاهنگی دختران در 1336 بود که هدف آن آشنایی و تربیت دختران با الگوهای غربی بود. همچنین کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که توسط لیلی ارجمند اداره می‌شد سعی داشت کودکان را از طریق کتاب، فیلم و نمایش، با فرهنگ غرب آشنا کند.

نامه تشکرآمیز خطاب به علماء

پس از پیروزی در لغو لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، ما تصمیم گرفتیم طی اعلامیه‌ای از مجاهدت‌ها و مبارزات مراجع و علماء تشکر کنیم. اعلامیه‌ای را تنظیم کردیم و نزد علماء بردیم و پنجاه نفر آن را امضاء کردند. آن اعلامیه اکنون نزد من [حیدر میریونسی] است. وقتی متن اعلامیه تهیه شد،‌ ابتدا ما به منزل حضرت آیت‌الله گلپایگانی رفتیم و ایشان را از تصمیم خود آ‌گاه کردیم. آقا فرمودند: «آن اعلامیه را بخوانید.» ما آن را خواندیم. ایشان فرمودند: «خیلی خوب است».

نوجوانی در مقابل «عمال استعمار»

ساواک در گزارشی به تاریخ 23 مرداد 1343 می‌نویسد: «یک نفر به نام محمدعلی شهرت روحانی که در مدرسه خیرات‌خان اطاق شماره 49 بودند، ایشان قبلاً فعالیت‌های زیادی از جهت پخش اعلامیه و خواندن مقاله داشتند. آقای روحانی اعلامیه‌های بیشماری در منزل حضرت آیت‌الله میلانی و قمی[1] پخش کرده است و تماس گرمی [با] پیروان میلانی و قمی داشت و هر اعلامیه‌ای که می‌رسد اول به دست ایشان می‌آید و آن را در میان مدارس و سایر جاها می‌فرستاد، حتی در مدرسه‌ها این اعلامیه‌هایی که دیده می‌شد ایشان می‌زدند، بالخصوص اعلامیه (عمال استعمار به حربه افترا متوسل شدند)[2] ایشان زیاد در منزل آقایان میلانی و قمی پخش کردند.

فعالیت مخالفین دولت

ساواک در گزارشی مورخ 20 مرداد 1342 با موضوع «فعالیت مخالفین دولت» می‌نویسد: «برابر گزارش مأمور ویژه، جامعه متعصبین اسلام با جدیت کامل در قم و مشهد و تهران درصدد تشکیل جانبازان اسلام هستند و این تشکیلات سرّی خوف و هراسی در بین اهالی تهران تولید نموده است.