مقتضای شرافت و وجدان کجاست؟!

در پی محکومیت اعضای بازداشتی نهضت آزادی ایران به اتهام «ضدیت با سلطنت مشروطه ایران و اهانت به رئیس مملکت»! به 4 تا 10 سال حبس، آیت‌الله العظمی محمد هادی میلانی در 12 تیر 1343 تلگرامی به شرح زیر خطاب به رئیس دادگاه تجدیدنظر نظامی ارتش شاه ارسال کرد: «قرآن می‌فرماید: «وان حکمت فاحکم بینهم بالقسط» و پیغمبر اکرم فرمود: «قل الحق و ان کان لک او علیک». صدور رأی محکومیت حجت‌الاسلام و المسلمین آقای حاج سیدمحمود طالقانی و اساتید محترم آقای مهندس بازرگان و آقای دکتر سحابی و سایر آقایان محترم موجب تأسف شدید مسلمین خاصه جامعه روحانییین و قاطبه دانشمندان است.

فیلم: اصل ششم انقلاب سفید و هدف از تشکیل سپاه دانش

در دهه چهل که ایران 22 میلیون جمعیت داشت در واقع 75درصد مردم در روستاها زندگی می‌کردند در حالی که 24درصد معلمان در روستاها مشغول به تدریس بودند. سپاه دانش در جهت تغییر وضعیت آموزشی در مناطق محروم تشکیل شد که اصل ششم انقلاب سفید شاه با همان اهداف خاص او بود.

در کاشان چه گذشت؟

«بدین‌وسیله یک برگ فتوکپی رونوشت گزارش شهربانی کاشان در مورد زد و خورد مأمورین و حمله مردم به شهربانی آن شهرستان جهت اطلاع به پیوست ایفاد می‌گردد.»[1] ژاندارمری کاشان آنچه در 15 خرداد 1342 در این منطقه گذشت را چنین گزارش کرده است: «در ساعت 21:10 صبح مورخه 15 /3 /42 موقعی که اهالی کاشان در خیابان‌ها مشغول دادن شعار علیه دولت، و ازدحام به ادارات دولتی بودند اطلاع رسید در قریه آران و بیدگل نیز اشخاصی تجمع و مشغول دادن شعار علیه دولت... می‌باشند... مأمورین در سه کیلومتری آران مشاهده می‌نمایند عده‌ای در حدود 500 نفر با یک بیرق سبز به طرف کاشان در حرکت می‌باشند.

امروز روزی نیست که در خانه نشست

ساواک در گزارشی به تاریخ 7 تیر 1343 با موضوع «روحانیون» می‌نویسد: «برابر اطلاع واصله اقداماتی در جریان است تا روحانیت با دولت آقای منصور روابط حسنه‌ای برقرار نماید و با اینکه در این راه فعالیت و مذاکرات زیادی به‌عمل آمده بود، مع‌الوصف روز چهارشنبه گذشته رابط مخصوص آقای نخست‌وزیر به قم رفت و با آقای خمینی ملاقات و مذاکره کرد. آقای خمینی اظهار داشته است هرگز با تظاهرات و آشوب موافقتی ندارد و اگر عملی انجام شود از طرف روحانیت نیست، اما از سوی دیگر حوزه علمیه و جامعه روحانیت نمی‌تواند تا زمانی که رفع اهانت از آنان نشده و مسببین حادثه سال گذشته تعقیب نشده‌اند

سلب آزادی از همگان بجز زن‌ها!

ساواک در گزارشی به تاریخ 6 تیر 1342 می‌نویسد: «در هفته گذشته نشریه‌هاى جدیدى از طرف روحانیون مخالف بر ضد دولت منتشر و توزیع گردید که مهمترین آنها اعلامیه شماره یک شوراى مرکزى روحانیت تهران و نشریه‌اى بنام هدف روحانیون از مبارزه اخیر و اعلامیه آیت‌اللّه‌ محمدرضا گلپایگانى بود. در این اعلامیه‌ها اتهاماتى که به روحانیون مخالف دولت وارد آمده از قبیل جلوگیرى از پیشرفت اجتماع ‌ـ همکارى با عناصر خارجى و امثال آن غیر واقعى تلقى و ضمناً کوشش شده هدف اصلى اقدامات آنها را به اصطلاح برقرارى حکومت قانونى و برطرف کردن رژیم دیکتاتورى معرفى نمایند.

سرنوشت نامعلوم عکس‌های امام خمینی

زمانی که آقای خمینی وارد نجف شد، [سیر 1344] نماینده رئیس‌جمهور عراق نیز به دیدار ایشان آمد و از طرف رئیس‌جمهور خوش‌آمدگویی کرد. یادم هست که نماینده رئیس‌جمهور گفت: دولت عراق در خدمت شماست و هر کمکی بخواهید انجام خواهد شد. ما علاقه‌مندیم که شما در اینجا احساس غربت نکنید و اینجا را وطن خود بدانید. آقای خمینی هم ضمن تشکر بیان داشت که سرزمین‌های اسلامی متعلق به تمام مسلمانان است و من در اینجا احساس غربت ندارم و احساس می‌کنم که در کشور خود هستم.

اکنون که عازم تهران هستم ...

در 5 تیرماه 1342 آیت‌الله محمد صدوقی[1] که در اعتراض به بازداشت امام خمینی و جمعی دیگر از علماء راهی تهران بود اعلامیه‌ای به شرح زیر صادر کرد: «اکنون که عازم تهران و حضرت عبدالعظیم هستم، [هدف] از این مسافرت پیروی نیات مقدس آیت‌الله العظام و مراجع بزرگ است که برای دفاع از حریم تشیع و قرآن کریم و هماهنگی با یگانه پرچمدار مذهب جعفری و مرجع عالیقدر شیعه... آیت‌الله العظمی... روح‌الله الخمینی... در حضرت عبدالعظیم تشریف‌فرما شده‌اند.

«هر قدر ما را تحت فشار قرار دهند، مبارزتر و جری‌تر خواهیم شد»

ساواک کرمان در گزارشی به تاریخ 4 تیر 1342 می‌نویسد: «روز 1 /4 /42 در مسجد جامع، سیدیحیی جعفری مطالبی درباره امر به معروف و نهی از منکر ایراد و مردم را به شهامت و پایداری و اتحاد و دفاع از حقوق اجتماعی و مبارزه و ایستادگی در مقابل ظلم و ستم تا ظهور امام زمان[عج] تبلیغ و اظهار داشته اموری که نباید آزاد باشد آزاد و مواردی که باید آزاد باشد تحت قید و بند قرار داده‌اند. آیت‌الله خمینی را جاسوس می‌خوانند[1]، چرا خودشان را معرفی نمی‌کنند. هر قدر ما را تحت فشار قرار دهند مبارزتر و جری‌تر خواهیم شد.»[2]

رسالت علماء و روحانیون

در پی بازداشت امام خمینی و جمعی دیگر از آیات و علما در 15 خرداد 1342، آیت‌الله شیخ عبدالله مسیح تهرانی[1] در دوم تیر نامه‌ای به شرح زیر نگاشت: «به عرض محترم می‌رساند مرقومه شریفه زیارت گردید.[2]علمای اعلام از صدر اسلام تاکنون همیشه در راه پیشرفت دین و اعتلای مسلمین از هیچ‌گونه مجاهدت و فداکاری دریغ ننموده و در مقابل ظلم و بیدادگری به حراست و حفاظت آیین مظلوم برخاسته‌اند. اینک هم عموم مراجع و بزرگان تحت حمایت حضرت بقیه‌الله ارواحنا له‌الفداء در اعتلای اسلام برخاسته و بازداشت مراجع و جمعی وعاظ موجب نمی‌شود که بتوانند در صفوف مسلمین رخنه‌ای وارد آورده و احکام الهی را تغییر دهند.

کبریت به انبار باروت نزنید

در پی اعلام حکم دادگاه سران و اعضای در بندِ نهضت آزادی ایران، آیت‌الله سیدمحمدصادق روحانی در اول تیر 1343 نامه‌ای به آنها ارسال کرد. گفتنی است گرچه نهضت آزادی فعالیت سیاسی خود را در دفاع از نهضت امام می‌دانست اما به رغم انتقادهایی که به شاه می‌کرد در تلاش بود از حدود قانون اساسی خارج نشود[1]. بنابراین فعالیت سیاسی نهضت آزادی از صدور اطلاعیه‌هایی به مناسبت‌های مختلف من‌جمله در حمایت از روحانیان در غائله لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی و محکومیت رفراندوم انقلاب سفید البته بدون اشاره به امام خمینی فراتر نرفت.[2]