پیشگیری بهتر از درمان است!

ساواک در گزارشی به تاریخ 6 خرداد 1341 با موضوع «برآورد و پیش‌بینی درباره محرم و صفر» به بررسی خطرات احتمالی! مجالس عزاداری پرداخته برای پیشگیری توصیه‌هایی به شرح زیر ارائه می‌دهد: «اجتماعات مذهبی در دو ماهه محرم و صفر در مساجد و تکایا و منازل ایجاب می‌نماید که گفتار وعاظ و اهل منبر بیش از پیش مورد کنترل قرار گیرد زیرا تجربه نشان داده است که عوامل مخالف حکومت و دولت این ایام را مغتنم ...

دینداری شاهانه!

ساواک در گزارشی به تاریخ 4 خرداد 1342 می‌نویسد: «کمیته امنیتی شهرستان قزوین در ساعت 11:30 روز شنبه 4 /3 /42... تشکیل گردید.... کمیته پس از بررسی‌های لازم تصمیمات زیر را اتخاذ نمود. 1- از طرف ساواک و شهربانی در شهر و از طرف ژاندارمری در بخش‌ها وقراء و قصبات و دهستان‌ها به کلیه روحانیون و وعاظ و روضه‌خوان‌ها که در ایام عزاداری ماه‌های مزبور در مساجد و تکایا و سایر مجالس مذهبی ...

بگذار ما را مرتجع بخوانند

ساواک مشهد در گزارشی به تاریخ 3 خرداد 1343 می‌نویسد: «در منزل [آیت‌الله] قمی در حدود 2000 نفر، در منزل [آیت‌الله] میلانی در همان حدود اجتماع نموده است. در ساعت هشت اعلامیه تحت عنوان «روز 12 محرم عزای ملی اعلام می‌شود» به امضای [آیات] خمینی، میلانی، قمی و مرعشی در داخل منزل [آیات] قمی و میلانی بین مردم توزیع می‌کنند. مطالب مورد بحث در اطراف شهدای واقعه 15 خرداد و تجلیل از آنان می‌باشد....»[1]

دست‌های مرموز در تظاهرات

دهه محرم سال 1342 مصادف با پانزده خرداد بود. یادم هست در شب عاشورا از تمام آقایان علما دعوت عمومی شده بود که جلسات مذهبی را کلاً در مسجد نو (اکنون مسجد شهدا) برگزار کنند. جمعیت عجیبی جمع شده بود. در پایان جلسه که مرحوم شهید دستغیب را خواستند از مسجد به خانه ببرند متوجه شدم دست‌های مرموزی در کار است که واقعاً می‌خواستند آیت‌الله دستغیب را آن شب از بین ببرند. منزل ما در همان فلکه شاهچراغ در کوچه‌ پشت خرابه بهایی‌ها بود. جمعیت عجیبی دنبال آقای دستغیب به راه افتاد.

جریان روزهای تاسوعا و عاشورا

ساواک در گزارشی با موضوع «جریان روزهای تاسوعا و عاشورا» به تاریخ 30 اردیبهشت 1343 و در آستانه اولین سالگرد قیام 15 خرداد می‌نویسد: «برابر اطلاع واصله: عده‌ای از افراد ماجراجو و اخلالگر [!] در نظر دارند در روزهای 9 و 10 محرم به عنوان عزاداری در بازار و مساجد دست به فعالیت‌های سیاسی‌زده و شعارهایی ...

فاجعه فیضیه؛ خشم، تأثر و احساس تکلیف مراجع عظام

ساواک در گزارشی به تاریخ 28 اردیبهشت 1342 می‌نویسد: «یک برگ اعلامیه پاسخ آیت‌الله گلپایگانی به تلگراف آیت‌الله حکیم وسیله مأمورین به دست آمده است.»[1] متن پاسخ آیت‌الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی به تلگرام آیت‌الله العظمی حکیم[2] مورخ 28 فروردین 1342 به این شرح است: «بسم اللّه الرحمن الرحیم حضرت آیت‌الله آقای حکیم دامت برکاته، تلگراف شریف زیارت و حسن تأیید و حمایت حضرت عالی موجب تسلی خاطر و مزید تشکر گردید.

من آنچه شرط بلاغ است با تو میگویم!

در 27 اردیبهشت 1342 ساواک قم در گزارشی با موضوع «وضع عزادارى در ایام محرم و صفر» می‌نویسد: «از تاریخ 25 /2 /42 جلسه درس طلاب تعطیل شده است و اشخاصی که باید به خارج از قم مسافرت نمایند خود را مهیاى عزیمت می‌نمایند. آقایان خمینى و شریعتمدارى به طلابى که ایام مذکور به خارج می‌روند دستور داده‌اند که در منابر ترس نداشته باشید و بگویید دولت و شاه بى‌دین هستند و قرآن را می‌خواهند از بین ببرند.

آینده تیره و تاریک است

در 26 اردیبهشت 1342 آیت‌الله سید محمدهادی میلانی خطاب به امام خمینی نامه‌ای به شرح زیر نگاشت: «بسم اللّه الرحمن الرحیم حضرت مستطاب حجت‌الاسلام و المسلمین آیت‌الله آقای حاج آقا روح‌اللّه خمینی دامت برکاته، با اهدای سلام و تحیت وافر از مساعی جمیله در راه تمشیت مصالح دین و ملت تقدیر نموده و از درگاه متعال صحت و سلامتی جنابعالی را مسئلت می‌نمایم. از حال صدمه‌دیدگان و مجروحین اهل علم قم[1] که به دستور سازمان‌های انتظامی ‌مدتی قبل از بیمارستان اخراجشان کرده‌اند، اطلاع تفصیلی نداشته و بسی نگرانم.

بازداشت در مکه

سال 1341 شاه به قم سفر کرد. در آن سال من [آیت‌الله محمدصادقی تهرانی] که استاد دانشکده الهیات بودم، در قم حضور داشتم. شاه در صحن حضرت معصومه(س) سخنرانی کرد. او از علماء به عنوان «معممین» نام برد و گفت: «این آقایان معممین زیر عمامه‌هایشن کاه است، فهم ندارند، اینها می‌گویند هنوز باید با الاغ مسافرت کرد. اصلاً وسایل جدید را که صنعت پیش‌پای بشر گذاشته است، اینها قبول ندارند. اینها فناتیک هستند. مرتجع هستند!» او این حرف‌ها را زد و کسی جواب آن نامرد را نداد.

فیلم: تأسیس روزنامه آیندگان توسط داریوش همایون

داریوش همایون عضو حزب سومکا، حزبی ناسیونالیسم با ایدئولوژی نازیسم و نژادپرست، بود. هنگامی که دولت هویدا برای مطبوعاتِ منتقد محدودیت ایجاد کرد، همایون با گودوین رئیس سازمان جاسوسی سیا ارتباط داشت و روزنامه آیندگان را برای رقابت با اطلاعات و کیهان تأسیس کرد.