نهضت امام خمینی
جریان روزهای تاسوعا و عاشورا
زهرا رنجبر کرمانی
30 ارديبهشت 1402
ساواک در گزارشی با موضوع «جریان روزهای تاسوعا و عاشورا» به تاریخ 30 اردیبهشت 1343 و در آستانه اولین سالگرد قیام 15 خرداد می‌نویسد:
«برابر اطلاع واصله:
- عده‌ای از افراد ماجراجو و اخلالگر [!] در نظر دارند در روزهای 9 و 10 محرم به عنوان عزاداری در بازار و مساجد دست به فعالیت‌های سیاسی‌زده و شعارهایی به نفع آقای خمینی تهیه نموده‌اند که در مواقع مناسب بین مردم پخش نمایند.
- به افراد جبهه ملی دستور داده شده که در مساجد علماء را بر علیه دولت تحریک نموده ضمن تظاهرات و اخلال مانع انجام وظیفه مأمورین گردند.
-عده‌ای از کسبه بازار تهران و اهالی شهرستان‌ها در روزهای تاسوعا و عاشورا به قم عزیمت خواهند نمود که با آیت‌الله خمینی که اکنون در قم به سر می‌برد ملاقات نموده و برای پشتیبانی از آقای خمینی تظاهراتی انجام دهند.
- از طرف دولت عده‌ای در حدود سه هزار نفر از مأمورین ساواک و گارد شاهنشاهی و واحد چترباز برای مراقبت از علماء و اهالی قم که قصد دارند مانند سال گذشته اخلالگری نمایند[!] به قم عزیمت کرده که مراقب اوضاع باشند.
- دولت به کسی اجازه نداده که دسته راه بیندازد ولی عده‌ای در حدود 20 هزار نفر از طرفداران و دوستان طیب حاج رضایی[1] در نظر دارند روز عاشورا را از میدان باغ فردوس برای یادبود طیب به هر ترتیبی که شده دست عظیمی به راه بیندازند چنانچه از طرف دولت جلوگیری شود به سختی با مأمورین مقاومت و زد و خورد نمایند.
- جبهه ملی ایران[2] و احزاب وابسته به آن به مسئولین کمیته‌ها دستور داده است که حتی‌الامکان افراد جبهه در ایام سوگواری در مجالس سوگواری شرکت کنند و از اجتماعات و مجالس برای طرفداری از جبهه ملی و ظاهراً روحانیت و ایجاد عدم رضایت علیه دولت استفاده کنند، ضمناً این عده برای مقاصد خود مطالبی را شایع می‌کنند و از این راه احساسات آنان را تحریک کنند طبق اطلاع واصله گروه زیادی از افراد جبهه ملی از جمله اعضای نهضت آزادی از هم‌اکنون به قم مسافرت کرده‌اند تا از اجتماعات مذهبی جهت مقاصد خود و ایجاد یک تظاهرات علیه دستگاه در ایام تاسوعا و عاشورا استفاده نمایند. ...
- پخش اعلامیه‌ها و تراکت‌های مذهبی جهت تحریک احساسات عوام علیه دولت ادامه دارد. در این هفته به مقدار زیادی از این تراکت‌ها در مجامع مذهبی و سوگواری توزیع شده است. ...
- با اینکه مجالس سوگواری شدیداً تحت مراقبت مأمورین انتظامی است و مأمورین اغلب افراد مشکوک را در نظر دارند و یا اینکه وعاظ قبلاً از طرف مقامات مسئول تعیین شده‌اند مع‌الوصف فعالیت جهت روحانیت بر علیه دستگاه دولتی به خوبی محسوس است. ...
- این روزها شهر قم به مناسبت ایام سوگواری مرکز تلاش و فعالیت دسته‌جات مختلفه علیه دولت و دیگر مقامات مملکتی گشته است ظاهراً اقداماتی به‌عمل می‌آید تا در روزهای تاسوعا و عاشورا تظاهراتی به طرفداری روحانیت در حوزه علمیه قم انجام گردد. ...»[3]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. طیب حاج رضایی از محرکین قیام 15 خرداد بود که دستگیر و به دنبال عدم پذیرش خواست حکومت مبنی بر اتهام دروغ به امام خمینی در 11 آبان 1342 اعدام شد.
[2]. جبهه ملی دوم پس از قیام 15 خرداد 42 به علت شدت گرفتن سرکوب‌ها و بروز اختلافات داخلی فروپاشیده بود. جبهه ملی سوم نیز چند بیانیه منتشر و در تابستان 1344 موجودیت خود را رسماً اعلام کرد ولی عمر آن بسیار کوتاه بود، زیرا رژیم دیکتاتوری هیچ نوع سازمان سیاسی مخالف را تحمل نمی‌کرد. (نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران، ج 1، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1371، ص 331) به این ترتیب در تاریخ این گزارش جبهه ملی فاقد تشکیلات و سازمان منسجم و مشخصی بوده و آنچه به آن منتسب شده احتمالاً اقدامات هواداران جبهه بوده است.
[3]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 6، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1382، ص 18.
تعداد بازدید: 659
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
