نهضت امام خمینی
مجلس متفاوت با کارکردی مشابه!
14 تير 1404
مجله تهران مصور در شماره روز 14 تیر 1342 می‌نویسد:
«در این هفته مسئله انتخابات بیش از سایر مسائل توجه ناظرین سیاسی و محافل داخلی را جلب کرده بود. مطلعین اظهار عقیده می‌کنند با توجه به اینکه هفتادوپنج درصد مردم ایران دهقانان و کسانی هستند که از طریق کشاورزی امرار معاش می‌کنند، باید انتظار داشت که در پارلمان ایران اکثریت نمایندگان وابسته به دهقانان و کشاورزان باشند و در درجه بعد نمایندگان کارگران و طبقات دیگر در مجلس شرکت نمایند. از این‌رو مجلس بیست‌ویکم به نحو بارزی با مجلس‌های دیگر فرق خواهد داشت.»[1]
گفتنی است با آغاز دهه چهل، قدرت شاه فوق‌العاده افزون شده، جایگاه مجلس در نظرش به پایین‌ترین سطح خود افول کرده بود. با این حال رخداد انقلاب سفید و لزوم تصویب صوری لوایح سبب شد که سرانجام دستور برگزاری انتخابات مجالس شورای ملی و سنا صادر شود. در آن برهه، آمریکا حکومت ایران را نیازمند تحول و نوسازی جدی دانسته، خواهان ایجاد گروه جدیدی از نخبگان سیاسی برای تحقق اهداف خود بود. به این ترتیب گروه جدیدی که با نام «کانون مترقی» به ریاست حسنعلی منصور و تحت حمایت و هدایت محافل آمریکایی و طرفداران سیاست آنها بوجود آمده بود پا به عرصه انتخابات گذارد و بیشترین تعداد اعضای خود را در فهرست نمایندگی مجلس گنجاند. نام این گروه پس از مدتی به «حزب ایران نوین» تغییر یافت. در این دوره نیز مانند گذشته، اسدالله علم – نخست‌وزیر وقت - در تنظیم فهرست نامزدهای نمایندگی مجلس نقش مؤثری داشت.
مقدمه انتخابات مجلس بیست‌ویکم با تشکیل کنگره نهضت آزادمردان و آزادزنان که ظاهراً محصول انقلاب سفید و مجمعی از نمایندگان کارگران، کشاورزان و تحصیل کردگان کانون مترقی بود، فراهم شد. علاوه بر تحولات سیاسی و حضور یک حزب جدید، انتخابات این دوره مجلس با ادوار پیشین تفاوت‌هایی داشت، از آن جمله نمایندگی زنان برای اولین بار و استفاده از کارت الکترال. استفاده ابزاری از این امکان سبب سوء‌استفاده و دخالتِ بیشتر دولت در انتخابات و انتخابات در شرایطی برگزار شد که به دلیل سرکوب خونین قیام 15 خرداد و تحریم آن از سوی مراجع، مردم رغبتی به مشارکت نداشتند. سرانجام به‌رغم مخالفت‌ها، انتخابات این دوره از مجلس نیز مطابق خواست هیئت حاکمه به‌انجام رسید. بسیاری از راه‌یافتگان، افراد نو‌ظهوری بودند که برای اولین بار وارد مجلس می‌شدند. در حدود 181 نفر از نمایندگان جزو کانون مترقی بودند. به این ترتیب کانون مترقی در مقایسه با حزب مردم دست بالا را در مجلس داشت.
اولین اقدام مجلس شورای ملی دوره بیست‌ویکم که در 14 مهر 1342 افتتاح شد، تعیین تکلیف بیش از 600 مصوبه دوران دو ساله فترت بود.[2]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. تهران مصور، ش 1035، ص 10.
[2]. ناطقیان‌فر، سارا و فاطمه امیری‌پری، «مجالس عصر پهلوی»، یاد ایام، خرداد 1389، ش 57.
تعداد بازدید: 31
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
