پیش‌بینی محرمانه ساواک تهران برای ماه محرم

نهم خرداد 1340، سرتيپ على اكبر مولوى، رئيس ساواک تهران، در نامه محرمانه‌اى به معاونت دوم سازمان اطلاعات و امنيت كشور (ساواک) نوشت: «چون ماه محرم قريباً فرا خواهد رسيد از هم اكنون مقدمات تهيه مراسم سوگوارى فراهم می‌شود و از طرفى دستجات از آزادى كامل بهره‌مند هستند. شناسايى نوحه‌خوان‌هاى هر دسته كه نقش مؤثرى را عهده‌دار خواهند بود، حايز اهميت است كه بتوان از وجود آنها استفاده كامل نمود. لذا مستدعى است در صورت تصويب مقرر فرمايند به هر يک از دسته‌هاى...

ملاقات نفتی محمدرضا پهلوی

محمدرضا پهلوی، هشتم خرداد 1340 در محل سفارت حکومت پهلوی در رُم با اتريكو هئيتى، مردى كه شركت بزرگ نفت ايتاليا را اداره می‌کرد، ملاقات كرد. چهار سال پيش از این شركت نفت ايتاليا قراردادى براى استخراج نفت با دولت این حکومت منعقد ساخت. شركت نفت ايتاليا تعهد كرد كه 75 درصد عايدات نفت را به حکومت پهلوی و 25 درصد آن را به ايتاليا بدهد. در آن هنگام كمپانی‌هاى نفتى آمريكا، بريتانيا و ساير كمپانی‌هاى غربى، طبق قراردادى براساس شیوه پنجاه، پنجاه فعاليت می‌کردند....

ماجرای نخست‌وزیر اسبق و نخست‌وزیر جدید

خبرگزارى آسوشيتدپرس هفتم خرداد 1340 درباره منوچهر اقبال، نخست‌وزير اسبق ايران گزارش داد: «روزنامه‌هاى تهران، چند ساعت پس از اينكه همسر نيمه فرانسوى و دو فرزند اقبال عازم رم گرديدند تا در آنجا به او كه مشغول استراحت است، ملحق شوند، متن نامه سرگشاده نخست‌وزير اسبق را منتشر نمودند. اقبال در نامه خود مدعى شده كه شاه او را به سمت سفير كبيرى ايران در مادريد تعيين كرده است. وی اعتراف نموده كه امينى (نخست‌وزیر جدید) سفارت او را در لندن لغو كرده است. [البته]...

رسيدگى به حساب‌هاى بانكى پهلوی دوم در ملاقات محرمانه

 يک راديوى مخالف حكومت پهلوى در شوروى خبر داد که دو نماينده مخصوص از طرف بانک‌هاى معروف سوئيس، براى ملاقات محرمانه با محمدرضا پهلوی، از برلن و ژنو وارد رُم شدند و عصر ششم خرداد 1340 با شاه ملاقات كردند. اين رادیو افزود که این ملاقات مربوط به رسيدگى به حساب‌هاى بانكى پهلوی دوم در خارج از ایران است و قبلاً قرار بود وی شخصا براى رسيدگى به حساب بانكى خود برود، ولى به علل سياسى مسافرت او به سوئيس عملى نشد. مسافرت محمدرضا پهلوی و همسرش 27 اردیبهشت شروع شده و به...

پهلوی دوم تا برطرف‏ شدن دشواری‌هاى سياسى در رُم می‌ماند

مسافرت محمدرضا پهلوی و همسرش به نروژ پايان يافت و آنها پنجم خرداد 1340 وارد رُم (پايتخت ايتاليا) شدند. خبرگزارى آسوشيتدپرس در اين باره گزارش داد: «شاه و فرح ظاهرا تا برطرف‌شدن دشواری‌هاى سياسى ايران در رُم خواهد ماند. مقامات سفارت ايران در ايتاليا اظهار داشتند كه به هيچ وجه نمی‌دانند شاهنشاه تا چه مدتى در رم خواهد ماند.» 27 اردیبهشت محمدرضا پهلوی و همسرش با هواپيماى اختصاصى تهران را ترک كردند.  پيش از اين  سفر، به فرمان پهلوی دوم، غلامرضا پهلوى،...

چرا نخست‌وزیر پهلوی فرمان انحلال مجلس را می‌خواست؟

چهارم خرداد 1340 علی امینی، نخست‌وزیر حکومت پهلوی، در جریان ملاقات با اعضاى شوراى عالى انجمن‌ها و روساى انجمن‌هاى محلى تهران در كاخ نخست‌وزيرى گفت: «من از شاهنشاه تقاضا كردم كه فرمان انحلال مجلس را صادر فرمايند و اين تقاضاى من دو دليل داشت: يكى آنكه من با تشكيل اين مجلس مبارزه كرده بودم و ديگر آنكه از مجلسى كه خودم مخالف آن بودم، چطور می‎‌توانستم راى اعتماد بگيرم. عده‏اى از وكلا به من اطلاع دادند مبالغ كلانى براى وكيل‏شدن خرج كرده‌اند. البته در مجلس...

ناتوانی حکومت پهلوی در رسیدگی به خواسته‌های کارگران

سوم خرداد 1340 از شيراز خبر رسيد كه بيش از چهارصد كارگر ريسندگى و بافندگی كارخانه فارس مثل روز قبل در جلو استاندارى گرد آمدند و خواهان كارمزد عقب افتاده و انجام قانون كار و كمک مالى بودند. در همین روزها از اصفهان هم خبر اعتصاب كارگران دو كارخانه شهناز و نختاب رسیده بود. كاميون‌داران هم تهديد كرده بودند كه اگر دولت حکومت پهلوی به تقاضاهاى آنان رسيدگى نكند، در سراسر ايران دست به اعتصاب عمومى خواهند زد. همزمان با این اتفاقات، نمایندگانی از طرف حکومت پهلوی...

احتمال فراوان یک انقلاب ضد آمريكايى

دوم خرداد 1340 مجله خواندنیها از قول روزنامه نيويورك هرالد تريبون و در تفسيرى به قلم والتر ليپمن، سياسی‌نويس معروف آمريكايى نوشت: «در ايران انقلاب به صورت كوشش نوميدانه «از بالا» در آمده است. كوششى كه از پشتيبانى شاه برخوردار است و هدفش اصلاح رژيم، قبل از ساقط‏ شدن «از پايين» است. انقلاب فعلى ايران ضد غربى و ضد آمريكايى و طرفدار كمونيزم نيست. ولى اگر اصلاحاتى كه هم اكنون حكومت ايران آغاز كرده است به اندازه كافى عميق و وسيع نباشد، احتمال فراوان می‌رود كه...

انتقاد از اصلاحات ارضی

در یکی از جلسه‌های روساى كشاورزى استان‌ها که اول خرداد 1340 براى مذاكره در مورد تجديد نظر در قانون اصلاحات ارضى تشكيل شد، محمود فاتح، نماينده شوراى كشاورزى تهران، از قانون اصلاحات ارضى و اقداماتى كه دولت علی امینی می‌خواهد براى تقسيم اراضى بكند، انتقاد كرد و ضمن آن گفت: «قانون اصلاحات ارضى را وزير اسبق كشاورزى و چند تا آقا پسر در اتاقى نشسته و درها را بسته و نوشته‌اند، بدون آنكه به مقتضيات محيط ايران توجه كنند. آقايان! ما سال‌هاست كه با روستاييان خود...

مخالفت دانشجویان با پیمان سنتو

سی‌ویکم اردیبهشت 1340 دومين جلسه كنفرانس پزشكى كشورهاى عضو پيمان سنتو در دانشگاه شيراز، بر اثر اعتراض دانشجويان تعطيل شد. بيش از پانصد دانشجو در سالن آمفى تئاتر دانشگاه و محل تشكيل كنفرانس، هنگامى كه نماينده پاكستان درباره كارهاى سنتو صحبت می‌کرد، ناگهان شروع به مخالفت و اعتراض كردند. دانشجويان به زبان انگليسى شعار ‏دادند و  سپس در محوطه دانشگاه جمع شدند. آنان پرچم‌هاى كشورهاى سنتو را كه برفراز ساختمان دانشگاه در اهتزاز بود، پايين كشيدند و ضمن...