براساس گزارشات ساواک،عصر روز عاشورا(13 خرداد 42)حضرت امام در میان استقبال بینظیر و گرم جمعیت مشتاق که به دویست هزار نفر تخمین زده میشود، وارد مدرسه فیضیه شده،با فریادهای صلوات جمعیت انبوه به روی منبر میرود و شروع به سخنرانی تند و کوبنده علیه دستگاه جبار و ظالم شاه میکند.طبق گزارش موجود،حضرت امام با لحنی دلسوزانه واز روی ترحم شاه را بدبخت بیچاره خطاب کرده و به او میگوید که سر عقل بیاید.
مأمورین امنیتی رژیم،در روز 15 خرداد به محل سکونت حضرت امام یورش برده و درحالیکه به مضروب کردن و زدن اطرافیان ایشان میپردازند،در کمال تعجب با امام روبهرو میشوند که فریاد برمیآورد:روح الله خمینی من هستم با آنها کاری نداشته باشید.و امام پس از بازداشت به تهران منتقل میشود.
با انعکاس خبر دستگیری امام،جایجای ایران،صحنه تظاهرات و اعتراض علیه این عمل ننگین میشود و مزدوران شاه،شتابزده و مبهوت،به مقابله با مردم میپردازند.در بین شهدای روز 15 خرداد،تعدادی کودک نیز به چشم میخورند که هدف گلوه سفاکان شاه قرار گرفته و به شهادت رسیدهاند.
گروهگروه مردم توسط سربازان شاه دستگیر شده،روانه بازداشتگاهها و شکنجهگاهها میگردند.از وقایع مهم و تکاندهندهء این روز،خودکشی دو تن از نیروهای نظامی و انتظامی است که حاضر نمیشوند به روی مردم مسلمان و بیدفاع تیراندازی کنند.
در میان اسناد بجای مانده از سازمان امنیت شاه،گزارشهایی از مأمورین نفوذی ساواک موجود است که حاکی از شخصیت والا و عظمت و استواری حضرت امام میباشد.تا جایی که عوامل شاه نیز لب به اعتراف گشودهاند.
شاه و دربار،در اقدامی بچگانه،دستپاچه و بدون هرگونه فکر و اندیشهای قیام 15 خرداد را به عوامل خارجی نسبت داده و با تفکّر مادی خویش،پول و مسائل مادی را محرک اصلی این قیام اعلام کرده و با طرح اسامی کذب،سعی در انحراف اذهان عمومی میکنند.غافل از اینکه ملت ایران از دیرباز علما و مراجع را شناخته و نسبت به امام خویش ایمان کامل دارند.
مهمتر از همه اینکه در بین اسناد ساواک و رژیم شاه،هیچ سند،اعتراف و یا گزارش مستند از تحویل پول توسط افراد بیگانه به برپاکنندگان قیام 15 خرداد به چشم نمیخورد.چرا که اگر چنین اسنادی در دست بود،حد اقل باید به دست رؤسای سازمان امنیت و مسئولین حکومت پهلوی میافتاد تا در مصاحبهها و سخنرانیهای خود افتضاح ببار نیاورند و خود،چهرهء کریه خویش را رسوا نسازند.
مؤید مطلب فوق،اطلاعاتی است که ساواک در مورد شخصیت حضرت امام، برای ارائه به روسای خویش تهیه کرده است و در آن جز عظمت و اقتدار امام،هیچ به چشم نمیخورد.حتی ساواک نتوانسته است دربارهء اختلافاتی که با تدریس علوم فلسفه توسط امام در حوزه وجود داشته،بهرهای ببرد،و وحدت روحانیت و حوزهها، سرانجام تحت رهبری حضرت امام خمینی درختی را که نهال آن در 15 خرداد 42 ریشه گرفته بود،در 22 بهمن 57 ببار نشاند.
ساواک در این سند محرمانه،خود که برای استفاده و اطلاع داخلی خود تهیه کرده، نتوانسته کوچکترین ارتباط با خارج و یا اخذ پولی را جهت برپایی قیام 15 خرداد به امام نسبت دهد،و این خود مؤید کذب بودن بلندگوهای رژیم شاه است.
با توجه به موارد ذکر شده،برای هرچه بهتر و بیشتر آشنا شدن مردم مسلمان ایران با ماهیت واقعه 15 خرداد،بخشی از اسناد ساواک را از چندین پرونده مربوط به قیام 15 خرداد و پروندههای حضرت امام خمینی(ره)-موجود در مرکز اسناد انقلاب اسلامی- برای شما منتشر میکنیم.امیدواریم تا در مناسبتهای مختلف و در آینده نیز از این اسناد بهره ببریم تا هرچه بیشتر طریق خالص این عبد خدا روشن شود. بخوانید و بدیگران بدهید
اعلامیه حضرت آیة الله العظمی آقای حاج آقا روح الله خمینی دام ظله علی رؤس المسلمین خطاب به واعاظ و گویندگان دینی و هیئتهای مذهبی:
بسم الله الرحمن الرحیم
بعموم حضرات مبلغین محترم و خطباء معظم کثر الله امثالهم و عموم هیأت محترم عزاداران سید مظلومان علیه الصوات و السلام محترما معروض میدارد در این ایام که دستگاه جبار از خوف آنکه مبادا در منابر و مجامع مسلمین شرح مظالم و اعمال خلاف انسانی و ضد دینی و وطنی آنها داده شود،دست برسوائی دیگری زده و در صدد گرفتن التزام و تعهد از مبلغین محترم و سران هیأت عزادار است،که از مظالم دم نزنند و دستگاه جبار را بخودسری واگذارند.لازم است تذکر دهم که این التزامات علاوه بر آنکه ارزش قانونی نداشته و مخالفت با آن هیچ اثری ندارد،التزام گیرندگان هم مجرم و قابل تعقیب هستند.عجب است که دستگاه بیپروا ادعا دارد که قاطبه ملت با اوست و از پشتیبانی اکثریت قاطع برخوردار است،با این وصف در تمام شهرستانها،قری و قصبات بدست و پا افتاده و با ارعاب و تهدید ملت،خفقان ایجاد میکند اگر این ادعا صحیح است،ملت را این چند روز بحال خود واگذارند تا از پشتیبانی مردم متمتع شده«موافقت شش میلیونی»بهمه ملل جهان ظاهر شود و الا اشاعه اکاذیب برای تشویش افکار عامه برخلاف مصالح اسلام و مملکت جرم و قابل تعقیب است.
حضرات مبلغین عظام و هیأت محترم و سران دستههای عزادار متذکر شوند:که لازم است فریضه دینی خود را در این ایام در اجتماعات مسلمین ادا کنند و از سید مظلومان فداکاری در راه احیاء شریعت را فراگیرند و از توهم چند روز حبس و زجر نترسند
(الا تهنو و لا تحزنوا و انتم الاعلون ان کنتم مؤمنین)
آقایان بدانند که خطر امروز بر اسلام کمتر از خطر بنی امیه نیست،دستگاه جبار با تمام قوای باسرائیل و عمال آنها(فرقه ضاله و مضله)همراه میکند،دستگاه تبلیغات را بدست آنها سپرده و در دربار دست آنها باز است،در ارتش و فرهنگ و سایر وزارتخانهها برای آنها جا باز نموده و شغلهای حساس بآنها دادهاند.
خطر اسرائیل و عمال آن را بمردم تذکر دهید،در نوحههای سینهزنی از مصیبتهای وارده بر اسلام و مراکز فقه و دیانت و انصار شریعت یادآور شوید،از فرستادن و تجهیز دولت خائن،چند هزار نفر دشمن اسلام و ملت و وطن را بلندن برای شرکت در محفل ضد اسلامی و ملی اظهار تنفر کنید. سکوت در این ایام تأیید دستگاه جبار و کمک بدشمنان اسلام است.از عواقب این امر بترسید،از سخط خدای تعالی بهراسید اگر بواسطه سکوت شماها با سلام لطمهای وارد آید نزد خدای تعالی و ملت مسلمان مسئول هستید
(اذا ظهرت البدع فللعالم ان یظهر علمه و الا فعلیه لعنته الله)
از تساوی حقوق اظهار تنفر کنید و از دخالت زنها در امور اجتماعی که مستلزم مفاسد بیشمار است ابراز انزجار،و دین خدا را یاری کنید و بدانید
(ان تنصرو الله ینصرکم و یثبت اقدامکم)
از اخافه و ارعاب سازمانها و دستگاه شهربانی هراسی بخود راه ندهید آنها نیز مثل شما ملزم و مجبورند و بسیاری از آنها با شما همراه و از دستگاه بیزارند.
و السلام علیکم و علی من التبع الهدی
روح الله الموسوی الخمینی
خردادماه 1342
گزارش اطلاعات داخلی
اداره یکم عملیات
موضوع سخنرانی آیت اله خمینی در قم شماره...831/بخش 312..
محل...قم تاریخ حادثه...13 /3 /42..
عطف بشماره تاریخ وصول خبر..14 /3 /42
منبع خبر:مأمور ویژه تاریخ گزارش...16 /3 /42.
تقویم:ب-2
محرمانه
چند نفر از اشخاص فهمیده که قم بوده و مراجعت کردهاند اظهار میداشتند روز عاشورا عصر خمینی بمدرسه فیضیه قم آمد جمعیت تمام صحن مدرسه فیضیه صحن بزرگ حضرت میدان جلوی صحن و صحن مسجد اعظم را گرفته بود تمام پشت بامها پر از جمعیت بود که غالبا از شهرستانها آمده بودند تعداد جمعیت را در حدود دویست هزار نفر میگفتند و اظهار میداشتند در تاریخ قم چنین جمعیتی دیده نشده است دوازده بلندگو در مسجد اعظم مدرسه فیضیه صحن بزرگ جلوی میدان نصب کرده بودند و برای اینکه دولت برق را خاموش کرده بود یک موتور آورده بودند و با استفاده از برق آن بلندگوها کار میکرد خمینی را مثل امام وارد کردند و تمام جمعیت آنچنان صلوات میفرستادند که تا دو کیلومتر صدای آن میرفت خمینی منبر رفت و بلافاصله گفت بسم اله الرحمن الرحیم و شروع کرد بصحبت و بدگویی شدید و اظهار داشت بما میگویند مفت خور ما و یک مشت طلبه فقیر مفت خور هستیم یا آنها که مملکت را غارت کرده و پولها را در بانکهای خارج گذاردهاند.شاه کاری نکن که مثل پدرت که قشون اجنبی از هر طرف بمملکت آمده و او را بیرون کردند همه مردم خوشحال شدند من نمیخواهم تو از بین بروی ولی عقل پیدا کند این کارها چیست که میکنی هر کار میشود هر جنایتی میشود میگویند شاه کرده و بعد مرتب تکرار میکرد بدبخت بیچاره بدبخت بیچاره کاری نکن که بد هم تو را بیرون کنند و مرتب بشاه نصیحت میکرد و میگفت بیچاره چرا اینکارها را میکنی سر عقل بیا و مرتب کلمه بیچاره بیچاره را با لحن دلسوزی تکرار میکرد یکساعت صحبت کرد و از منبر پائین آمده است از نطق او هم نوار تهیه کردهاند و بتهران آوردهاند...
بخش 313 ضمن بهرهبرداری روی پرونده مربوطه موضوع کامل سخنرانی این شخص را از ساواک تهران و از طریق شهربانی کل اظهارات و مدارک لازم را از شهربانی قم کتبا بخوهید.
16 /3 /42
محرمانه
از اداره روز، دائره شماره
به: ارتش شاهنشاهی ایران نیروی زمینی
درباره: سرکار افسر نگهبان زندان پادگان قصر
طبق تقاضای شماره 10456 /313-15 /3 /42 سازمان اطلاعات و امنیت کشور درباره غیرنظامی روح اله الموسوی خمینی که باتهام اقدام بر ضد امنیت داخلی کشور در تاریخ 15 /3 /42 در آن پادگان بازداشت گردیده قرار بازداشت موقت بعلت بیم تبانی و اهمیت بزه که برویت نامبرده رسیده است صادر گردید.
دستور فرمائید برابر مقررات مشار الیه را بازداشت و نتیجه را اعلام دارند
بازپرس لشگر کارد سرهنگ ستاد کمال کوشا
گیرندگان:
تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور بازگشت شماره 10456 /313 15 /3 /42 جهت استحضار
گزارش اطلاعات داخلی
موضوع...تظاهرات تهران شماره...28/بخش 312...
محل...تهران تاریخ حادثه...15 /3 /42..
عطف بشماره
منبع خبر:مامور ویژه
تاریخ وصول خبر..15 /3 /42
تقویم:ب-2 تاریخ گزارش...15 /3 /42
ساعت ۱۷ و ۵۵ دقیقه. در این ساعت مأمورین نظامی بعدهای از متظاهرین در خیابان ناصر خسرو مقابل عمارت تلگراف تهران اقدام به تیراندازی نموده در نتیجه دو نفر بقتل رسیدند.
ساعت ۱۵ و ۳۰. عدهای از خرابکاران در خیابان شاپور اول ارامنه اقدام به تظاهرات نموده که قوای انتظامی مجبور به تیراندازی شد و در نتیجه در کودک 11 و 9 ساله کشته شد و یکی از متظاهرین با خون کشته شدگان در کنار مغازه خرازی فروشی طاهری که در محل حادثه میباشد نوشت این خون دو کودک است.از ظهر تا ساعت ۱۵ و ۳۰دقیقه مجموعا سه نفر در این قسمت کشته شدهاند.
ساعت ۱۸ و ۴۵ دقیقه در میدان سپه 4 عدد تانک و تعدادی جیپ حامل بیسیم مستقر و فعلا در نواحی میدان سپه آرامش برقرار است.
ساعت ۱۸ و ۳۰ دقیقه در حوالی پارک شهر مخصوصا قسمت شرقی و نزدیک روزنامه اطلاعات مجموعا عدهای در حدود دو هزار نفر بصورت دستجات پراکنده دیده میشوند ولی از این عده تظاهرات و خودنمادی بچشم نمیخورد.-.
15 /3 /42/ در 205 بایگانی شود
تعداد نسخه:5 نسخه
گیرندگان:سه نسخه در بخش 312-اداره سوم-اداره دوم
36-128/ن
گزارش اطلاعات داخلی
موضوع: خودکشی افسر گارد
چگونگی خودکشی یک سرگرد ارتشی اظهارات امیر وزیری گروهبان نیروی هوائی در سه راه شکوفه نزدیک بازار بزازها یک ستوان شهربانی به پاسبانان دستور میدهد که بسوی مردم تیراندازی نمایند در این اثنا یک سرگرد ارتشی او را از این کار منع مینماید و در نتیجه کارشان به مجادله میکشد و ستوان شهربانی بدون اعتنا دستور خود را تکرار و شخصا نیز اسلحه را بسمت مردم قراول میرود.سرگرد مزبور که تعصبات مذهبی شدیدی داشته عصبانی شده و با کلت کمری خود ستوان شهربانی را هدف قرار داده و سپس خود را نیز میکشد.در یک جای دیگر نیز یک پاسبان بعلت عدم تحمل قتل عامل مردم خود را با گلوله میکشد.
گزارش اطلاعات داخلی
موضع بازجویی از آیت الله خمینی.شماره..430 س ت /3
محل...تهران تاریخ حادثه...اخیرا
منبع خبر:مأمور نفوذی تاریخ وصول خبر.18 /3 /42..
تقویم:ب-3 تاریخ گزارش..19 /3 /42...
خیلی محرمانه
در جبهه ملی مطرح شده است که سرلشگر خلعتبری بازپرس آیت اله خمینی اظهار داشته است هرگز مردی با این نیرو و قدرت ندیدم این شخص علنا برای مرگ خود را حاضر مینماید و در جواب بازجوئی سکوت اختیار کرده است.
خیلی محرمانه
از آقای صدارت خواسته شود سرلشگر خلعتبری کیست؟
20 /3 /42
تعداد نسخه:2
گیرندگان:ریاست ساواک تهران جهت اطلاع.
36-128/ن
گزارش اطلاعات داخلی
موضوع ملاقات آقای نخست وزیر با خمینی شماره...494 س ت /3...
محل...تهران تاریخ حاثه...اخیرا...
منبع خبر:مأمور نفوذی تاریخ وصول خبر 20 /3 /42...
تقویم:ج-3 تاریخ گزارش..21 /3 /42...
در جبهه ملی مطرح شده است که وزیر 20 /3 /42 آقای نخست وزیر با خمینی در زندان ملاقات و اطلاع دادهاند که اعلیحضرت همایونی بملاقات او تشریف فرما خواهند شد خمینی در اینمورد از خود بی اعتنائی نشان داده است.
بایگانی شود
22 /3 /42
تعداد نسخه:2
گیرندگان:ریاست ساواک تهران جهت اطلاع.
36-128/ن
گزارش اطلاعات داخلی
موضوع مصاحبه دادستان فرمانداری نظامی شماره...اداره یکم عملیات...
محل..افکار عمومی و مطبوعات 1238/بخش 312
منبع خبر:مأمور ویژه تاریخ وصول خبر 17 /4 /42
تقویم:ب-2 تاریخ گزارش...27 /4 /42
مصاحبه دادستان فرمانداری تهران در مورد پول گرفتن دستجاتی که در روز 15 خرداد جهت بلوا و آشوب راه افتاده بودند از چند نظر مورد انتقاد و تقبیح محافل مطبوعاتی و تعجب مخبرین خبرگزاریهای خارجی واقع شده است.اولا اینکه این اظهارات و دعاوی ضعف وضعیت استحفاظی و تأمینی پایتخت را میرساند که میشود تنها با سیصد هزار تومان امنیت آن را متزلزل نمود و نیروهای انتظامی را دچار پراکندگی و اختلال کرد بطوریکه نیاز باعزام تانگهای سنگین پیش آید و در ثانی محافل مطبوعاتی این دعاوی را حاکی از نهایت ضعف و بیهودگی دستگاههای عریض و طویلی نظیر سازمان امنیت و اداره اطلاعات شهربانی و کلانتریهای تابعه میدانند که از اولین ساعات روز 15 خرداد حد اقل در میان بیست هزار نفر و(باستناد فرمایشات اعلیحضرت همایونی در میان حد اقل چهل هزار نفر)در محلات مختلف پایتخت جهت ایجاد بلوا و اغتشاش پول تقسیم شده باشد و باز این دستگاهها آنچنان گرفتار خمودگی و بیحسی باشند که مجموع قوای انتظامی حافظ پایتخت گرفتار چنان غافلگیری افتضاحآمیزی گردند که لزوم اعزام واحدهای نظامی از پادگانهای خارج شهر آنهم با آنهمه تجهیزات سنگین احساس گردد.خلاصه محافل مطبوعاتی و اجتماعی معتقدند که دادستان فرمانداری نظامی توطئه را که آنهمه ارگانهای تبلیغاتی دولت درباره عمق و وسعت آن داد سخن میدادند با این مصاحبهء مطبوعاتی خویش تا بحد ابتذال پائین آورده و خالق و کارگردان و طراح و اجراءکننده آن را محدود بیک چاقوکش حرفهای نموده است.-.
نظریه:در پرونده تظاهرات 15 خرداد بایگانی شود.بخش مذهبی /333
گیرندگان:سه نسخه در بخش 312-اداره سوم-اداره دوم.
تعداد نسخه:5 نسخه.
29 /3 /42
312
محرمانه
اطلاعاتی درمورد روح اله خمینی
حاج آقا روح اله خمینی در خمین متولد شده برای تحصیل بقم آمده چند سال در قم تحصیل کرده سپس باصفهان رفته و چند سال هم در آنجا تحصیل کرده مجددا بقم آمده و در محضر آقای حاج شیخ عبد الکریم یزدی بتحصیل اشتغال داشته مدتی هم تحصیل حکمت نموده مجتهد مسلم است.در علوم معقول و منقول بسیار وارد و متخصص است ابتدا در قم تدریس علوم معقول میکرده و بعد روحانیون وقت او را بعلت اینکه فقط تدریس معقولی داشته و منقول تدریس نمیکرد هو کردند ولی حاج شیخ عبد الکریم از او حمایت کرد و او را مامور تدریس فقه و اصول نمود و تدریس حکمت را بآیت اله قاضی تفویض کرد پس از فوت حاج شیخ عبد الکریم مورد احترام مرحوم بروجردی بوده و در زمان مرحوم بروجردی از مدرسین درجه اول حوزه علمیه قم بوده است.شخصی است خیلی متین و کم حرف 63 سال دارید پدر او از مالکین در خمین بوده و خیلی عصبانی و شجاع بوده است و با منازعه و اختلافی که با حاکم وقت داشته بدست حاکم وقت کشته میشود.خودش هم مثل پدرش خیلی بیباک و شجاع است. بعلوم جدید و سیاسیت روز هم آشنائی زیاد دارد در سالهای 23 و 24 کتابی علیه اعلیحضرت فقید نوشته است همیشه اهل مبارزه و سیاست بوده پنج سال قبل رسالهنوشته و در مقام مرجع تقلید قرار گرفته و پیروانی هم داشته است.داماد آقای حاج میرزا محمد ثقفی نوری از روحانیون تهران ساکن پامنار کوچه صدر اعظم نوری است و سه فرزند دارد.-.
محرمانه
عینا باستحضار ریاست بخش 313 میرسد...
29 /3 /42
مجله پانزده خرداد- دوره اول، بهار 1376 - شماره 25
تعداد بازدید: 5547