نهضت امام خمینی
در مسیر تربیت سربازانِ نهضت
25 اسفند 1401
ساواک خوزستان در گزارشی با موضوع «فعالیت روحانیون» به تاریخ 25 اسفند 1342 می‌نویسد:
«برابر گزارش واصله و فعالیتی که اخیراً از طرف بعضی از محافل روحانیون وابسته به جناح مخالف مشهود گردیده، این دسته از روحانیون مشغول جمع‌آوری پول‌هایی هستند تا به مصرف تأسیس مدارس ملی و اسلامی برسانند. روی این زمینه تا به حال در آبادان و خرمشهر جلساتی تشکیل و عده‌ای از بازاری‌ها ـ تجار و اهالی را دعوت و از آنها درخواست کمک به همان منظور فوق الذکر نموده‌اند. از طرف دیگر عده‌ای از همین روحانیون نیز قصد افتتاح دبستان‌هایی دارند که از طریق [اداره] فرهنگ نسبت به صلاحیت آنان از این ساواک استعلام شده است. با توجه به مراتب فوق برای این ساواک شبهه ایجاد شده که به چه علت یک جنبش همگانی در بین این عده برای تأسیس دبستان‌های ملی بوجود آمده. به نظر می‌رسد که این اقدام به منظورهای خاصی دنبال می‌شود. ضمناً آقای شیخ عباسعلی اسلامی[1]... از اهواز به خرمشهر و آبادان آمده و محرک اصلی این جریان می‌باشد، کما اینکه تا به حال جلساتی که با حضور روحانیون آبادان و خرمشهر تشکیل شده به ابتکار این شخص بوده و یکی دو بار نیز به وی تذکر داده شده است....»[2]
نهضت مشروطه و تشکیل انجمن‌های ملی در کشور، پدیدآورنده اندیشه حزب و تشکل در فرهنگ سیاسی ایران بود. برخی متدینین دغدغه‌مند نیز متأثر از این جریان و برای سامان‌دادن به وضع مذهب و مقابله با لامذهبی و بی‌دینی که در دوره رضاخان از سوی حکومت به شدت دنبال می‌شد، پس از شهریور 20 درصدد ایجاد تشکل‌هایی با هدف نشر و تقویت دین برآمدند. شیخ عباسعلی اسلامی یکی از آنان بود. اسلامی با فعالان سیاسیِ روحانی حاضر در نهضت امام خمینی همکاری داشته، در قالب سخنرانی و با تأسیس مدارس ابتدایی و متوسطه به فعالیت فرهنگی - سیاسی می‌پرداخت. مدارس یادشده - که تعدادشان به گزارش ساواک در سال 1356 به 183 باب می‌رسید - نقش مهمی در تعلیم و تربیت نسل انقلاب داشته، شماری از علما و بازاریان متدین منابع مالی آن را تأمین می‌کردند. در این مدارس به دروس دینی جدی‌تر پرداخته، دانش‌آموزان با قرآن و حدیث آشنا می‌شدند. در مقابل به شعائر ملی و شاهنشاهی کمتر توجه شده، مراسم دعا و نیایش صبحگاهی برای شاه برگزار نمی‌شد. ساواک در گزارشی در سال 1346 معلمان شاغل در این مدارس را طرفدار آیات میلانی و خمینی و نواب صفوی دانسته است.[3]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. عباسعلی اسلامی در سال 1321ق. در سبزوار دیده به جهان گشود. علوم حوزوی را در مشهد و فنون وعظ و خطابه را در هند فراگرفت. وی در بازگشت به وطن و با توجه به آزادی نسبی پدید آمده پس از شهریور 20 ، تلاش فرهنگی گسترده‌ای از خانه خود آغاز کرد که شالوده «جامعه تعلیمات اسلامی» را بنیان نهاد. این تشکل در مدت نزدیک به 40 سال ده‌ها مدرسه در سراسر کشور احداث کرد. اسلامی در سال 1364ش. دار فانی را وداع گفت. (قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 1، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378، ص 42).
[2]. آیت‌الله عبدالرسول قائمی به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1393، ص 102.
[3]. جعفریان، رسول، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی - سیاسی ایران، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1382، ص 43 – 46.
تعداد بازدید: 119
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
