13 تير 1403
روزنامه اطلاعات در شماره روز 13 تیر 1342 در خبری از قول شهردار تهران مینویسد:
«تمام اوقات بیست دوره مجالس گذشته ایران جز انجام اغراض خصوصی و نوشتن قوانین تکراری صرف مسئله دیگری نشده است. من امیدوارم که ثابت کنیم لیاقت داشتن یک مجلس خوب را داریم. اگر در گذشته مجلس خوب داشتیم، وضعمان غیر از این بود که اکنون هست. اکنون در آستانه انتخابات هستیم، ولی اگر قرار است که همان آش باشد و همان کاسه، بهتر است اصولاً مجلسی بهوجود نیاید.»[1]
گفتنی است اسناد رسمی، مذاکرات مجلس در تصویب اعتبارنامهها، عرایض مردمی، اخبار روزنامهها و... همگی گواه آن هستند که در 24 دوره انتخابات مجلس شورای ملی به عنوان نمونه حتی یک دوره به سلامت کامل برگزار نشد و نمایندگان واقعی مردم به کرسیهای مجلس دست نیافتند، هرچند در دورههایی خواست مردم در انتخاب نمایندگان از اعتبار بیشتری برخوردار بود که این امر اقتدار مجلس در نظارت بر اجرای قانون را در پی داشت.[2]
انتخابات مجالس دوره بیستویکم شورای ملی و دوره چهارم سنا که در 26 شهریور 1342 برگزار شد نیز از انتخابات ادوار پیش و پس از آن مستثنی نبود. به دنبال انقلاب سفیدِ شاه باید مجالس مقننهای تشکیل میشد تا پایههای حکومت را که با قیام 15 خرداد 42 لرزان شده بود، پایدار و در جهان وانمود کند که بعد از رفراندوم 6 بهمن 1341 دموکراسی در ایران تحکیم گردیده است. به علاوه، مجلس متشکل از گردهمایی «آزاد زنان و آزاد مردان»! اهداف شاه در خصوص اصلاحات را دنبال کرده و مخالف و معترض را هم کنار گذارد. انتخاباتِ پس از انقلاب سفید شاه باید با ادوار گذشته فرق میکرد، از اینرو مراحل و تشریفاتی برای آن در نظر گرفته شد، از جمله رأیدهندگان مکلف بودند کارت الکترال دریافت کرده و روز دیگری پای صندوق رأی بروند. همچنین برای موجه نشان دادن هرچه بیشتر انتخابات، کنگره آزاد زنان و آزاد مردان در تهران تشکیل شد. شرکتکنندگان در کنگره را هزار نفر از سراسر کشور اعلام و تلاش کردند زنهای آزاد شده! را – که اجازه حضور در انتخابات را یافته بودند - در لباسهای گوناگون به نمایش گذارند. برنامه اصلی کنگره – که از 5تا 10 شهریور در سالن ورزشی برگزار شد - معرفی نامزدهای نمایندگی مجلس بود. برنامههای دیگر این نمایش عبارت بودند از: نثار تاج گل به مقبره رضاخان! تلگراف مفصل به شاه در سپاسگزاری از انقلاب سفید! و تظاهرات خیابانی. در پایان، اعضای کنگره در محوطه دانشکده افسری به حضور شاه رسیدند تا شادمان از خدمت بزرگی که انجام داده بودند اجازه پایان کار را بگیرند. صدالبته قبل از افتتاح کنگره، هیئت حاکمه نمایندگان آینده را با نظر شاه تعیین کرده بود.
احمد نفیسی[3] شهردار تهران عهدهدار برپایی کنگره بود و به عنوان اجرت! همسرش از یکی از شهرهای دورافتاده کشور نامزد و سپس به نمایندگی مجلس منصوب شد.[4]
پینوشتها:
[1]. اطلاعات، س 38، پنجشنبه 13 تیر 1342، ش 11132.
[2]. شوهانی، سیاوش، «انتخابات و بازتولید استبداد ایرانی در دوره پهلوی دوم»، پیام بهارستان، دوره دوم، پاییز 1388، ش 5، ص 443 - 484.
[3]. احمد نفیسی( 1298-1383ش،) مدرک فوق لیسانس را در رشته حسابداری صنعتی و امور اداری از آمریکن یونیورسیتی واشنگتن دریافت کرده، پس از بازگشت به ایران در وزارتخانههای مختلف عهدهدار مشاغل متعدد بود، وی از طرفداران سرسخت علی امینی و در سال 1342 مسئول برگزاری کنگره «نهضت آزاد زنان و آزاد مردان»! برای انتخاب نامزدهای انتخابات مجلس شورای ملی بود، نفیسی در همان سال به اتهام فساد مالی و برای فریب افکار عمومی دستگیر و در سال 1346 از کلیه اتهامات تبرئه شد، (قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 8، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1387، ص 340 - 341).
[4]. مدنی، سیدجلالالدین، تاریخ سیاسی معاصر ایران، ج 2، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1378، ص 79 – 80.
تعداد بازدید: 364