امام خمینی(ره) در آذر ماه 1341در پاسخ به استفتاء اصناف و بازرگانان شهر قم در مورد مصاحبه اسدالله علم، نخستوزیر وقت، نامهای نوشتند. متن استفتاء اصناف و بازرگانان شهر قم و پاسخ ایشان چنین است:
امام خمینی(ره) 25 فروردین 1343 درباره اوضاع مبهم سیاسی جهان و منطقه گفتند: «فعلا تنها هدف من ایجاد اتحاد بین تمام طبقات روحانیون است تا بتوانم تصمیم جدیتری بگیرم.» متن سخنان ایشان چنین است:
امام خمینی(ره) در بهار سال 1342 بارها درباره اعمال ضد اسلامی به محمدرضا پهلوی هشدار دادند. در این برهه، امام خمینی(ره) بر این موضوع، تاکید فراوان داشتند تا حدی که در بیانات و سخنرانیهای خود در اینباره سخن میگفتند...
امام خمینی(ره) 14 اردیبهشت 1342 در نامهای به آیتالله سید ابوالقاسم خویی و علما و روحانیان نجف از تصمیم حکومت پهلوی مبنی بر تغییر احکام اسلام سخن گفتند. متن نامه ایشان چنین است:
امام خمینی(ره) اول اردیبهشت 1342 در پیامی خطاب به طلاب اعزام شده به سربازی بیان کردند: «رسالت سنگین شما به عنوان سربازان امام زمان(عج) روشن ساختن و آگاه کردن سربازان و درجهدارانی است که با آنان سر و کار دارید.» متن پیام ایشان چنین است:
وقتى مردم وارد میدان میشوند و پشتوانه یک نهضت، احساسات مردم، اندیشه مردم و حضور مردم میشود، آن نهضت قابل ادامه است و پیروزى براى آن نهضت رقم میخورد؛ حادثه پانزده خرداد این مطلب را نشان داد.
امام خمینی(ره) دهم اردیبهشت 1342 در جمع دانشجویان عضو انجمن اسلامی دانشگاه تهران که در منزل ایشان در قم گرد هم آمده بودند به افشای ماهیت اصلاحات ارضی و آزادی زنان و آزادی بیان در حکومت پهلوی پرداختند...
امام خمینی(ره) کادرسازی برای نهضت اسلامی را بهطور جدی از ابتدای سال 1340 آغاز کردند. در 10 فروردین 1340 آیتالله سیدمحمدحسین بروجردی رحلت کرد و پس از آن تلگرام تسلیت محمدرضا پهلوی به آیتالله سیدمحسن حکیم (در نجف) نشان دهنده سعی شاه در خروج مرجعیت شیعه از ایران بود.
پانزده خرداد که ما مردان با اراده ای را از دست دادیم و جوانانی از دست ملت ما رفت، نقطه عطفی در تاریخ و مبدا این نهضت است . آنها که در پانزده خرداد قیام کردند، قیام مردانه کردند و در مقابل دژخیمان نه گفتند و به شهادت رسیدند، آنها مبدا این نهضت عظیم شدند .