زندگینامه و خاطرات حجت الاسلام عبدالكريم بى‏آزار شيرازى از وقایع 15 خرداد 1342

حجت‏الاسلام والمسلمين عبدالكريم بى‏آزار شيرازى، سال 1323 در شيراز متولد شد و مقدمات حوزه‏هاى دينى را در همان‏جا گذراند، سطوح عالى در درس خارج را در قم و نجف در محضر علماى بزرگ از جمله حضرت امام خمينى فراگرفت. از سال 1348 با دارالتقريب قاهره و دفتر نشر فرهنگ اسلامى به همكارى پرداخت و سال 1354 رهسپار دانشگاه مك‏گيل كانادا شد و در انستيتو مطالعات اسلامى به تحصيل پرداخت. وى تاكنون بيش از يكصدوبيست جلد كتاب نوشته است. آنچه در پى مى‏آيد حاصل مصاحبه‏اى است كه در تاريخ 31 ارديبهشت 72 با ايشان صورت گرفت.

زندگینامه و خاطرات حجت الاسلام على حجتى كرمانى از وقایع 15 خرداد

حجت‏الاسلام والمسلمين على حجتى كرمانى به سال 1316 در شهر كرمان متولد شد. تحصيلات اوليه خود را در مكتب‏خانه محلى، مدرسه ادب كرمان و جامعه تعليمات اسلامى اين شهر به انجام رساند و در هجده سالگى براى كسب علوم دينى راهى نجف اشرف شد. دو سال بعد از نجف مراجعت كرده، تحصيلات دينى خود را در حوزه علميه قم پى‏گرفت. در سال 1336 براى نخستين‏بار در روزنامه نداى حق دست به نوشتن مقالاتى زد و در تأليف چند كتاب دينى مشاركت داشت. پس از چندى به عضويت هيئت تحريريه مجله مكتب اسلام درآمد و در جريان مبارزه با لايحه انجمنهاى ايالتى و ولايتى فعاليت مستقيم داشت. در اين دوران به نمايندگى از سوى حضرت امام خمينى عازم شهر كاشان شده، در پى‏ريزى قيام 15 خرداد در اين شهر مشاركت جست.

زندگینامه و خاطرات آیت الله مرتضى بنى‏فضل از وقایع پانزده خرداد

آيت‏اللّه مرتضى بنى‏فضل به سال 1314 در تبريز متولد شد و از سال 1330 در حوزه علميه قم مشغول به تحصيل شد. ايشان از محضر استادانى چون: آيت‏اللّه بروجردى، آيت‏اللّه سيدمحمد داماد و حضرت امام خمينى بويژه در فقه و اصول بهره برد. آنچه می خوانید خاطرات ایشان از سالهای نخست دهه 1340 و آغاز نهضت روحانیت علیه حکومت پهلوی است. گفت‏وگو با آيت‏اللّه بنى‏فضل، در سيزدهم ارديبهشت 1372 انجام شده است.

زندگینامه و خاطرات آیت‌الله ابراهیم امینی از قیام پانزده خرداد

آيت‏اللّه ابراهيم امينى، سال 1304 در نجف‏آباد اصفهان ديده به جهان گشود. تحصيلات ابتدايى را در همان‏جا به پايان رساند و در سال 1320 براى كسب علوم دينى راهى قم شد. اما بر اثر مشكلاتى، دوباره به اصفهان بازگشت و دوره ادبيات عرب و مقدمات را گذراند. در سال 1326 به قم بازگشت و از محضر استادانى چون آيت‏اللّه گلپايگانى، آيت‏اللّه بروجردى و حضرت امام خمينى بهره برد. آيت‏اللّه ابراهيم امينى پس از پيروزى انقلاب اسلامى براى ادامه راه نهضت اسلامى از هيچ كوششى فروگذار نكرد و سالها دبير جامعه مدرسين حوزه علميه قم و امام جمعه موقت اين شهر بود.

زندگینامه و خاطرات آیت‌الله محمد امامی کاشانی از قیام پانزده خرداد

زمانى كه حضرت امام به مرجعيت رسيدند و در آستانه قضيه 15 خرداد، درك عمومى جامعه خيلى بيشتر شده بود. يكى از مسائلى كه باعث اين مطلب شده و بر رشد مردم افزوده بود تا زمينه‏اى براى قيام 15 خرداد باشد، كارهاى مرحوم آيت‏اللّه كاشانى بود. ايشان در زمان خودشان مسئله‏ى شهادت را مطرح كردند و فرمودند: «كسانى كه با شاه مى‏جنگند و كشته مى‏شوند، شهيد هستند.» وقتى مرحوم آيت‏اللّه كاشانى به پدرها و مادرهاى كشته‏شدگان تسليت مى‏گفتند، لفظ شهادت را به كار مى‏بستند و مى‏گفتند: «با كفر و با كسانى كه دستشان را به خون مردم آلوده و به آنها خيانت كرده‏اند، بايد جهاد كرد و تا پاى جان مبارزه كرد.» آيت‏اللّه كاشانى در جاى ديگر فرموده بودند: «انگليس تمام نقشه‏ها و طرحها را به شاه مى‏دهد و شاه به دين و اساس كشور ما خيانت مى‏كند.»

زندگینامه و خاطرات على‏محمد بشارتى از قیام پانزده خرداد

جا دارد كه ابعاد گوناگون قضيه 15 خرداد را از لحاظ اجتماعى، روانى، اقتصادى، سياست داخلى و خارجى مورد ارزيابى دقيق قرار دهيم. اگر نگاهى كوتاه به جهان در سالهاى بين كودتاى 28 مرداد 1332 تا 1340 بيندازيم، مى‏بينيم كه اين فاصله هشت ساله به اندازه يك قرن، حادثه دارد؛ حوادث بسيار عظيم و تكان‏دهنده و تعيين كننده در خارج يا داخل، در منطقه و يا بيرون منطقه رخ داد كه مسير سرنوشت ما را در همين سالها مشخص كرد.

زندگینامه و خاطرات آیت‌الله احمد آذرى قمى از پانزده خرداد

آيت‏اللّه آذرى قمى، در دوران نهضت اسلامى ايران همگام با فداييان اسلام و آيت‏اللّه كاشانى، حضورى فعال داشت و در سال 1337 براى تأسيس جامعه مدرسين حوزه علميه فعالانه كوشيد. ايشان در سال 1344 به دليل شركت در قيام 15 خرداد ممنوع‏المنبر شد و يكسال بعد به همراه شهيد قدوسى و مرحوم ربانى شيرازى دستگير و روانه زندان شد و سپس به مدت سه سال به نايين تبعيد گرديد. اين گفت‏وگو در تاريخ شانزدهم ارديبهشت 1372 انجام گرفته است.

زندگینامه و دست نوشته‌های حجت‌الاسلام علی محدث‌زاده قمی در زندان

حجت‌الاسلام علی محدث‌زاده قمی فرزند محدث بزرگ شیعه حاج شیخ عباس قمی صاحب کتاب مفاتیح‌الجنان در 12 مهر سال 1298 ش در قم متولد شد. با مهاجرت به مشهد دوران کودکی خود را در آن شهر گذرانده و به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. در سال 1310 ش به همراه پدر بزرگوارش راهی نجف اشرف شده و سطوح عالیه دروس حوزوی را نزد بزرگان حوزه علمیه نجف فراگرفت. پس از ده سال اقامت در نجف به زادگاهش مراجعت نموده و ضمن تحصیل به تبلیغ، تألیف و نشر معارف دینی پرداخت. حجت‌الاسلام محدث‌زاده از جمله بازداشت‌شدگان قیام پانزده خرداد است که مدتی را در زندان موقت شهربانی به سر برد.

زندگینامه و دست نوشته های حجت الاسلام سید محمد تقی حسینی واحدی در زندان

حجت‌الاسلام سیدمحمدتقی حسینی واحدی فرزند سیدمحمدرضا در سال 1276 ش در نجف اشرف متولد شد. وی برادر شهید سیدعبدالحسین واحدی از اعضای اصلی فدائیان اسلام است. وی پس از فراگیری علوم اسلامی و نیل به درجات عالیه، در آموزش و پرورش استخدام و در دبیرستان‌های کرمانشاه به تدریس اشتغال داشت. در آذر سال 1334 به اتهام گرفتن مراسم ختم برای شهید عبدالحسین واحدی دستگیر و مدت سه ماه در زندان به سر برد. پس از مهاجرت به تهران، پایگاه اصلی فعالیت‌های سیاسی ـ فرهنگی خود را مسجد جامع نارمک تهران قرار داد. وی در ماجرای قیام پانزده خرداد از جمله دستگیرشدگانی بود که مدتی را در زندان پادگان عشرت‌آباد و پس از آن در زندان موقت شهربانی سپری نمود.

زندگینامه و دست نوشته های حجت‌الاسلام سید جواد الیاسی در زندان

حجت‌الاسلام سیدجواد الیاسی فرزند عبدالسلام در سال 1304 ش در خرم‌آباد لرستان به دنیا آمد. در برخی اسناد از وی به اسامی جزایری و دزفولی نیز یاد شده است. در اول اردیبهشت سال 1342 شمسی شهربانی اهواز وی را به اتهام داشتن اعلامیه امام خمینی (ره) دستگیر نمود. در بازرسی بدنی از وی چندین برگ اعلامیه کشف شد. شهربانی پس از گرفتن تعهد، وی را آزاد نمود. یک هفته پس از قیام پانزده خرداد شهربانی قم وی را به اتهام سخنرانی در منزل امام خمینی (ره) و مدرسه فیضیه دستگیر و تحویل ساواک قم داد. پس از بازجویی مقدماتی به همراه سایر متهمین روانه تهران و تحویل اداره کل سوم ساواک گردید. مدت یک ماه را در بازداشتگاه پادگان عشرت‌آباد تهران و زندان موقت شهربانی سپری نمود و سپس آزاد شد. بیشتر فعالیت‌ها و سخنرانی‌های حجه‌الاسلام الیاسی در استان خوزستان بود. ساواک مدتی وی را ممنوع‌المنبر نمود.