زندگینامه و خاطرات آیت‌الله محمد امامی کاشانی از قیام پانزده خرداد

زمانى كه حضرت امام به مرجعيت رسيدند و در آستانه قضيه 15 خرداد، درك عمومى جامعه خيلى بيشتر شده بود. يكى از مسائلى كه باعث اين مطلب شده و بر رشد مردم افزوده بود تا زمينه‏اى براى قيام 15 خرداد باشد، كارهاى مرحوم آيت‏اللّه كاشانى بود. ايشان در زمان خودشان مسئله‏ى شهادت را مطرح كردند و فرمودند: «كسانى كه با شاه مى‏جنگند و كشته مى‏شوند، شهيد هستند.» وقتى مرحوم آيت‏اللّه كاشانى به پدرها و مادرهاى كشته‏شدگان تسليت مى‏گفتند، لفظ شهادت را به كار مى‏بستند و مى‏گفتند: «با كفر و با كسانى كه دستشان را به خون مردم آلوده و به آنها خيانت كرده‏اند، بايد جهاد كرد و تا پاى جان مبارزه كرد.» آيت‏اللّه كاشانى در جاى ديگر فرموده بودند: «انگليس تمام نقشه‏ها و طرحها را به شاه مى‏دهد و شاه به دين و اساس كشور ما خيانت مى‏كند.»

زندگینامه و خاطرات على‏محمد بشارتى از قیام پانزده خرداد

جا دارد كه ابعاد گوناگون قضيه 15 خرداد را از لحاظ اجتماعى، روانى، اقتصادى، سياست داخلى و خارجى مورد ارزيابى دقيق قرار دهيم. اگر نگاهى كوتاه به جهان در سالهاى بين كودتاى 28 مرداد 1332 تا 1340 بيندازيم، مى‏بينيم كه اين فاصله هشت ساله به اندازه يك قرن، حادثه دارد؛ حوادث بسيار عظيم و تكان‏دهنده و تعيين كننده در خارج يا داخل، در منطقه و يا بيرون منطقه رخ داد كه مسير سرنوشت ما را در همين سالها مشخص كرد.

زندگینامه و خاطرات آیت‌الله احمد آذرى قمى از پانزده خرداد

آيت‏اللّه آذرى قمى، در دوران نهضت اسلامى ايران همگام با فداييان اسلام و آيت‏اللّه كاشانى، حضورى فعال داشت و در سال 1337 براى تأسيس جامعه مدرسين حوزه علميه فعالانه كوشيد. ايشان در سال 1344 به دليل شركت در قيام 15 خرداد ممنوع‏المنبر شد و يكسال بعد به همراه شهيد قدوسى و مرحوم ربانى شيرازى دستگير و روانه زندان شد و سپس به مدت سه سال به نايين تبعيد گرديد. اين گفت‏وگو در تاريخ شانزدهم ارديبهشت 1372 انجام گرفته است.

زندگینامه و دست نوشته‌های حجت‌الاسلام علی محدث‌زاده قمی در زندان

حجت‌الاسلام علی محدث‌زاده قمی فرزند محدث بزرگ شیعه حاج شیخ عباس قمی صاحب کتاب مفاتیح‌الجنان در 12 مهر سال 1298 ش در قم متولد شد. با مهاجرت به مشهد دوران کودکی خود را در آن شهر گذرانده و به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. در سال 1310 ش به همراه پدر بزرگوارش راهی نجف اشرف شده و سطوح عالیه دروس حوزوی را نزد بزرگان حوزه علمیه نجف فراگرفت. پس از ده سال اقامت در نجف به زادگاهش مراجعت نموده و ضمن تحصیل به تبلیغ، تألیف و نشر معارف دینی پرداخت. حجت‌الاسلام محدث‌زاده از جمله بازداشت‌شدگان قیام پانزده خرداد است که مدتی را در زندان موقت شهربانی به سر برد.

زندگینامه و دست نوشته های حجت الاسلام سید محمد تقی حسینی واحدی در زندان

حجت‌الاسلام سیدمحمدتقی حسینی واحدی فرزند سیدمحمدرضا در سال 1276 ش در نجف اشرف متولد شد. وی برادر شهید سیدعبدالحسین واحدی از اعضای اصلی فدائیان اسلام است. وی پس از فراگیری علوم اسلامی و نیل به درجات عالیه، در آموزش و پرورش استخدام و در دبیرستان‌های کرمانشاه به تدریس اشتغال داشت. در آذر سال 1334 به اتهام گرفتن مراسم ختم برای شهید عبدالحسین واحدی دستگیر و مدت سه ماه در زندان به سر برد. پس از مهاجرت به تهران، پایگاه اصلی فعالیت‌های سیاسی ـ فرهنگی خود را مسجد جامع نارمک تهران قرار داد. وی در ماجرای قیام پانزده خرداد از جمله دستگیرشدگانی بود که مدتی را در زندان پادگان عشرت‌آباد و پس از آن در زندان موقت شهربانی سپری نمود.

زندگینامه و دست نوشته های حجت‌الاسلام سید جواد الیاسی در زندان

حجت‌الاسلام سیدجواد الیاسی فرزند عبدالسلام در سال 1304 ش در خرم‌آباد لرستان به دنیا آمد. در برخی اسناد از وی به اسامی جزایری و دزفولی نیز یاد شده است. در اول اردیبهشت سال 1342 شمسی شهربانی اهواز وی را به اتهام داشتن اعلامیه امام خمینی (ره) دستگیر نمود. در بازرسی بدنی از وی چندین برگ اعلامیه کشف شد. شهربانی پس از گرفتن تعهد، وی را آزاد نمود. یک هفته پس از قیام پانزده خرداد شهربانی قم وی را به اتهام سخنرانی در منزل امام خمینی (ره) و مدرسه فیضیه دستگیر و تحویل ساواک قم داد. پس از بازجویی مقدماتی به همراه سایر متهمین روانه تهران و تحویل اداره کل سوم ساواک گردید. مدت یک ماه را در بازداشتگاه پادگان عشرت‌آباد تهران و زندان موقت شهربانی سپری نمود و سپس آزاد شد. بیشتر فعالیت‌ها و سخنرانی‌های حجه‌الاسلام الیاسی در استان خوزستان بود. ساواک مدتی وی را ممنوع‌المنبر نمود.

زندگینامه، خاطرات و دست نوشته های آیت‌الله محمدعلی شرعی در زندان

آیت‌الله محمدعلی شرعی فرزند غلامحسین در سال 1314 ش در شهرستان داراب متولد شد. در کودکی به همراه خانواده‌اش عازم شهرستان قم شد. فراگیری علوم اسلامی را از مدرسه رضویه آغاز نمود. وی طی دوران تحصیل در حوزه علمیه قم از محضر اساتید برجسته‌ای چون امام خمینی (ره) و آیت‌الله گلپایگانی بهره‌مند گردید. وی در پانزدهم خرداد سال 1342 در حالی که برای سخنرانی به مشهد اردهال در کاشان رفته بود، به اتهام اهانت به مقامات مملکتی دستگیر و زندانی شد.

استوار بدفرجام، بریده‌ای از خاطرات غلامعلی حداد عادل از خرداد 1342

هشتاد و دومین شماره دوهفته نامه کمان اندکی پس از انتشار هفتمین جلد خاطرات ۱۵ خرداد منتشر شد. در آن شماره بخشی از خاطرات غلامعلی حداد عادل به نقل از کتاب نامبرده به چاپ رسید که در زیر متن آن را می‌خوانید:

دست نوشته های محمود وحدت در زندان

فرزند حجه‌الاسلام والمسلمین حاج میرزا ابراهیم در سال 1311 شمسی در تبریز متولد شد. پس از طی مقدمات به قم مشرف شده و تحت نظر آیات عظام مجاهد تبریزی، امام موسی صدر، شبیری زنجانی و سیدحسین قاضی قرار گرفت. پس از شهادت گروهی از اعضای فداییان اسلام به تبریز رفت و در آن جا سکنی گزید.

خاطرات اسدالله بادامچیان از راهپیمایی روز عاشورا در سال 1342

قيام 15 خرداد 1342 (12 محرم 1383 ق) را از نظر وسعت و خروش انقلابى مردم و نيز گستردگى جنايات حكومت شاه، مى‏توان نقطه آغازين انقلاب اسلامى به رهبرى امام خمينى دانست. براى اطلاع از چند و چون راهپيمايى روز عاشوراى سال 1342 به سراغ برشى از خاطرات آقاى اسدالله بادامچيان كه در بايگانى واحد تاريخ شفاهى دفتر ادبيات انقلاب اسلامى حوزه هنرى است رفتيم. او در آن زمان 22 سال سن داشت: